President Trump wil het INF-rakettenverdrag tussen Rusland en Amerika opzeggen. Ook wil hij uit de Wereldpostunie, dat de regels van het mondiale postverkeer bewaakt. Velen verwachten dat hij vandaag of morgen ook de Wereldhandelsorganisatie opblaast. De man heeft het tempo er goed in.
De verleiding is groot om wederom te concluderen dat Trump een bully is die ‘onze’ multilaterale orde omver schopt zonder consideratie met anderen. Maar laten we, voor we overstromen van zelfmedelijden, even kijken waaróm Trump bepaalde verdragen opzegt. Soms zit er namelijk een patroon in. Dat patroon is China.
De Wereldpostunie (UPU) regelt sinds 1874 mondiale post- en pakkettarieven. In 1969 kregen armere landen lagere tarieven, als ontwikkelingshulp. Onder hen was China. De situatie is nu radicaal anders. Maar die lage tarieven zijn er nog steeds. Chinezen brengen pakjes naar Amerika voor een kwart van wat het Amerikanen kost om ze van LA naar New York te krijgen. Zestig procent van alle pakjes naar Amerika wordt door Chinezen bezorgd – kleren, elektronica, alles. Amazon en UPS klagen steen en been. Amerikaanse regeringen protesteren er al jaren tegen. In 2016 werden de UPU-tarieven marginaal aangepast. Meer zat er niet in. Trump concludeert nu dat elk nieuw systeem beter is dan het oude.
Het INF-verdrag stamt uit 1987. Rusland schendt het al jaren. Obama kaartte dit al aan. Maar Trumps klacht is niet alleen wat de Russen doen. Het is ook dat het verdrag beperkt is tot Rusland, Amerika en wat oud-Sovjetstaten – en dat China er niet onder valt. Vorig jaar zei de Amerikaanse vlootcommandant in de Pacific, Harry Harris, dat China ’s werelds „grootste en meest gevarieerde arsenaal raketten” ontwikkelt. 95 procent ervan zou onder het INF-verdrag vallen als dit voor China zou gelden. China militariseert het gebied tussen de Stille Oceaan en de Indische Oceaan, waar Amerika militair lang oppermachtig was. Een clash is niet ondenkbaar – een clash tussen een land dat zich als gekke Henkie moet inhouden vanwege een niet-functionerend verdrag, en één dat zich mag uitleven.
Dan is er Nafta, het handelsakkoord met Mexico en Canada dat Trump ijlings liet aanpassen. In The New York Times schetste Roberta Jacobson, oud-ambassadeur in Mexico, hoe blij ze is dat ze na haar ontslag in mei van de „Trump-chaos” af is. Het getwitter. Het gescheld op Mexico. Washington, dat haar nul informatie gaf, zelfs als ze werd ontboden door de ontstemde Mexicaanse president. Maar, schrijft Jacobson, het oude Nafta „is grotendeels intact gebleven”. Het belangrijkste verschil is dat er in het nieuwe Nafta clausules zitten die het Canada en Mexico moeilijker maken deals te sluiten met landen die géén markteconomie zijn. Staatsbedrijven mogen niet van lage tarieven meeprofiteren. Monetaire manipulatie is verboden. Dit zijn nauwelijks verhulde verwijzingen naar één land: China.
Tenslotte: de Wereldhandelsorganisatie (WTO), verlamd door de handelsoorlog tussen Amerika en China. Oud-WTO-chef Pascal Lamy zei laatst op een conferentie in Florence: „Of je Trump nu leuk vindt of niet, en ik vind hem niet leuk, zijn verdienste is wel dat hij hervormingen op de agenda zet bij de WTO.”
Begin oktober hield vice-president Mike Pence een ongekend felle speech in Washington, die voortborduurde op Trumps toespraak in de VN in september. Hij zei: „Beijing voert een grootschalige campagne ter ondermijning van de steun voor onze president, onze agenda en ’s lands meest gekoesterde idealen.”
Is Trump infantiel, gevaarlijk en incompetent? Misschien. Maar helemaal onberekenbaar is hij niet. Als de Europeanen slim zijn, stoppen ze met miauwen, volgen ze het China-spoor en zetten ze hun volle gewicht als handelsblok in voor de WTO er ook aangaat. Dat zou de transatlantische betrekkingen ook geen kwaad doen.
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.