Will We Miss Bush?

<--

Klinkende overwinning Obama: Gaan we Bush nog missen?

Uitgegeven: 5 november 2008 05:26

Democraat Barack Obama heeft Republikein John McCain met klinkende cijfers verslagen. Na een inspirerende campagne verdient hij die winst voluit. Wat een ommekeer! Door Charles Groenhuijsen.

Bij de samenstelling van zijn regering kan hij al snel laten zien of hij – anders dan George Bush – echt met politieke tegenstanders wil samenwerken. Wordt hij de president van alle Amerikanen? Daar moeten we hartstochtelijk op hopen.

20 januari wordt een historische dag. Voor ‘t eerst in de geschiedenis wordt een zwarte Amerikaan ingezworen als de nieuwe leider van het land. Amerika neemt tegelijk afscheid van George Bush en van tientallen jaren waarin Republikeinen de politieke agenda bepaalden.

VS een nieuw baken van hoop

De nieuwe president wordt de dag erna – op 21 januari – voor ‘t eerst wakker in het Witte Huis. Hij wandelt naar de Oval Office en vindt daar een torenhoge stapel dossiers. In zijn hoofd cirkelen flarden van de honderden “Yes, we can”- speeches die hij tijdens de verkiezingscampagne gaf.

Over ‘een nieuw Amerika’.

Over de ‘beloftes voor een betere toekomst voor onze kinderen en kleinkinderen’.

Over de VS als ‘een nieuw baken van hoop in de wereld’.

Begrotingstekort

President Obama neemt de dossiers door: Over de nijpende huizencrisis, over het gapende begrotingstekort, over de bijna 50 miljoen Amerikanen zonder ziekteverzekering. Oh, en er ligt ook een onderzoekje over wat de rest van de wereld van Amerika vindt. Au, bijna iedereen heeft – na acht jaar Bush – de pest aan het land waar hij de komende vier jaar de baas zal zijn.

Obama kan niet over water lopen

Barack Obama heeft het zichzelf niet makkelijk gemaakt. De verwachtingen zijn zó hoog gespannen! Miljoenen Amerikanen verwachten wonderen van hem. Maar zelfs zijn trouwste fans zullen al snel moeten erkennen: “Hij kan niet over water lopen!”.

Nooit zei Obama tegen de 10-duizenden kiezers die naar zijn massabijeenkomsten kwamen: “My fellow Americans: U kijkt allemaal wel zo hoopvol naar mij op, maar ik kan dat niet allemaal zo maar kan waarmaken”. Natuurlijk zei Obama dit niet. Want met pessimisme (realisme?) word je geen president van Amerika.

Geloven

Zijn persoonlijke uitstraling en overtuigingskracht moeten er voor zorgen dat Amerikanen in hem blijven geloven, ook als er niet meteen een ziekteverzekering voor iedereen komt, of verlichting voor huizenbezitters-in-nood of een baan voor elke werkloze.

Ook moet hij een overtuigende uitleg vinden waarom er niet onmiddellijk een einde komt aan de oorlog in Irak en Afghanistan en waarom er méér (niet mínder dus) geld moet naar Defensie.

Tegenspoed

Obama moet de vlam van de hoop die hij zelf heeft ontstoken brandend houden. Lukt het hem om Amerika – zelfs in tijden van tegenspoed – nieuwe energie te geven? Heeft hij die ongrijpbare eigenschap van grote politieke leiders om verlammend pessimisme om te smeden tot opgewekte daadkracht?

“It’s morning again in America”

Franklin Roosevelt kon dat tijdens de crisis van de jaren dertig van de vorige eeuw. John Kennedy was ook zo’n hoopgevende leider waar miljoenen mensen in geloofden. Net als in de jaren tachtig de conservatief Ronald Reagan die zijn eigen Republikeinen én talloze Democraten deelgenoot maakte van zijn blijmoedige plan voor de toekomst. “It’s morning again in America”, zei Reagan. Amerika volgde hem.

Met optimisme en hoop kan Amerika uit het dal van de somberheid klauteren. Barack Obama heeft weliswaar weinig geld maar wel veel goodwill binnen en buiten Amerika. Dat is in deze tijden van nood zijn belangrijkste troef. De nieuwe president krijgt in veel landen vast een heldenontvangst. De wereld kan niet wachten hem in de armen te sluiten.

Kans

Da’s mooi natuurlijk. Maar het betekent ook dat Europeanen – en dus ook Nederlanders – de nieuwe president een kans moeten geven. Ook als hij bijvoorbeeld vraagt om meer steun in Irak, Afghanistan en elders in de wereld. Zijn we daartoe bereid?

Veel Europese politici en burgers hebben jarenlang zo’n beetje alles afgekeurd wat uit Washington kwam. Lekker makkelijk was dat. Kwam die ongenuanceerde houding ons misschien wel goed uit? Gaan we George Bush nog missen omdat oppervlakkig zwart-wit denken over Amerika nu niet meer volstaat?

Europa moet weer serieus gaan nadenken over de verhouding met de VS. Dat biedt prachtige kansen, maar vraagt ook offers.

Niet alleen Amerika moet veranderen. Europa ook.