President Obama heeft zijn ambities in Afghanistan tot aardsere proporties teruggebracht. Talibaan is niet meer synoniem aan Al-Qaeda, maar is een brede term voor allerlei rebellen die zich niet per definitie aan terrorisme schuldig maken. Tegelijkertijd heeft Obama het beleid verbreed naar buurland Pakistan dat steeds meer verkruimelt, zoals de aanslag op een politieschool in Lahore vandaag illustreert. In deze landen nestelen Talibaan en Al-Qaeda zich steviger. Aan de vooravond van de ‘grote tenttop’ in Nederland heeft Obama het maakbaarheidsidealisme van zijn voorganger Bush, die in Afghanistan een embryonale modeldemocratie wilde opbouwen, zo bij de mottenballen opgeborgen.
Het beleid is er nu op gericht om te voorkomen dat waarlijk terroristische groepen meer voet aan de grond krijgen in Centraal-Azië. De militaire operatie, die zeven jaar gaande is, is koren op hun molen. De „alomvattende strategie verlaat zich niet alleen op kogels en bommen, maar ook op landbouwkundigen, dokters, ingenieurs”, aldus Obama. Vandaar dat hij niet alleen 17.000 extra manschappen heeft gereserveerd voor de oorlog, maar ook 4.000 instructeurs die het reguliere leger en de politie in Afghanistan moeten opleiden. Het oogt een beetje als de 3D, waaraan Nederland zijn hart heeft verpand: ‘defence, diplomacy and development’.
De nieuwe koers is geen verrassing. Obama had tijdens de verkiezingscampagne al beloofd dat hij de politieke en militaire strijd tegen het terrorisme zou voeren waar die allereerst moet worden gevoerd: niet in Irak maar in ‘AfPak’, zoals het gebied in diplomatiek jargon heet.
Maar dat wil niet zeggen dat succes nu verzekerd is. Het desintegratieproces is wellicht al te ver voortgeschreden. Zo zijn er aanwijzingen dat de Pakistaanse geheime dienst ISI, die tijdens de Sovjetbezetting van Afghanistan (1979-1989) fungeerde als liaison tussen de anti-communistische mujahedeen en hun sponsors in Amerika, nog steeds actief steun verleent aan Talibaan-groepen.
Het is maar één indicatie dat de VS voor het succes van hun nieuwe beleid niet alleen aangewezen zijn op de westerse bondgenoten in de ISAF, zoals Nederland, maar evenzeer op minder vriendschappelijke partners. De cruciale rol van Iran, dat morgen in Den Haag zijn opwachting zal maken en zijn huid duur zal verkopen, springt het meest in het oog. Maar zonder samenwerking met overbuurman India, een van de grootste donoren van Afghanistan en erfvijand van atoommacht Pakistan, wordt het paard eveneens achter de wagen gespannen. Dat geldt ook voor China en Rusland. Rust in de regio is historisch namelijk nauw verbonden met de geopolitieke eetlust van de buurlanden. „Afghanistan mag dan een land zijn dat moeilijk te bezetten is, het is wel makkelijk te destabiliseren”, schreven twee experts vorige week kernachtig in The New York Times.
Zonder de volledige medewerking van de buren kan de strategie van de VS niet zo alomvattend zijn, als Obama nu wil doen geloven, en zal ze dus ook minder kansrijk blijken.
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.