Obama Libre

<--

Obama libre

Amerikaans president Barack Obama gaat verder met zijn beleid van gestes met een hoog symbolisch gehalte (en dus enige politieke betekenis) maar nogal beperkte feitelijke verandering.

Zijn nieuwe beleid naar Cuba is gemakkelijk te vertalen als ‘Obama heft anti-Cubaanse beperkingen op’. Dat is niet onjuist, maar onvolledig en dus misleidend. Obama laat het bestaande embargo voor 99 procent ongemoeid: VS-burgers mogen nog altijd niet naar Cuba en er komt zeker geen echt herstel van de diplomatieke betrekkingen.

Wel schroeft hij de hardste anti-Cubaanse maatregelen terug die onder Bush waren doorgevoerd: de inperking van de mogelijkheden van in de VS levende Cubanen om te reizen of geld of goederen te versturen naar Cuba. Dat op instigatie van de Cubaanse ultra’s in Miami. Dat was een maatregel die door haar radicaliteit onpopulair was bij vele uitgeweken Cubanen in de VS. Dat zijn bepaald geen Castrovrienden, maar zij wilden wel hun familie kunnen blijven helpen en bezoeken.

Door het behoud van de meeste beproefde maatregelen, maar het terugschroeven van de Bushoverdrijvingen, zit Obama terug bij de situatie onder Bill Clinton. Obama’s buitenlandminister Hillary Clinton zal daar niet tegen zijn. En toch gaat Obama – symbolisch – een stapje verder. Hij lost de oude embargopolitiek niet, maar geeft toch het politieke signaal dat er in Washington een nieuwe wind waait. Havana is Pyongyang niet: de regering-Obama noteerde de voorzichtig uitgestoken hand van Raúl Castro, op zijn manier. Ondanks de door Moskou uitgesproken wens om op Cuba opnieuw rakettentuig te installeren, een laat, bizar maar niet ongevaarlijk vervolg op de Koude Oorlog.

Ten gronde hoeven de relaties niet hypervijandig te zijn tussen de VS en een milde vorm van (post-)Castrisme. Kort nadat Castro in 1959 in Havana de macht gegrepen had, schoot zijn favoriete fotograaf Korda een van meest fascinerende foto’s van de jonge Fidel in… Washington. Met eerbied en ontzag kijkt Castro op naar het beroemde beeld van Abraham Lincoln. Het is het intrigerende verschil in vertaling tussen ‘freedom’ en ‘libertad’: zo gelijk en toch zo verschillend, zo nabij en zo veraf.

Als Barack Obama en Hillary Clinton een weg vinden naar een nieuwe modus vivendi tussen Washington en Havana, is dat misschien het begin van het einde van precies 50 jaar te vijandelijk nabuurschap.

Walter Pauli

Politiek commentator

15/04/09 07u06