Obama Leaves Bonuses Intact

<--

Obama laat bonussen ongemoeid

De Amerikaanse president Barack Obama ontweek in een belangrijke toespraak over de Amerikaanse financiële sector zorgvuldig het woord ‘bonus’. Een domper voor Wouter Bos en zijn Europese collega’s.

Barack Obama hield op maandag 14 september een toespraak waarin hij zijn visie op de toekomst van de Amerikaanse financiële sector gaf. De datum was symbolisch van belang, want op 14 september 2008 ging Lehman Brothers failliet.

Maar Bos zal met een pruillip naar Obama’s speech gekeken hebben. Want wat Obama ook zei, de bonussen bleven buiten schot.

Schrik

De val van Lehman luidde de kredietcrisis én de daaropvolgende recessie in. Want bankdirecteuren over de hele wereld schrokken zich kapot: de Amerikanen durfden een grote bank als Lehman te laten omvallen! Het onderlinge vertrouwen verdween als sneeuw voor de zon, en de kredietcrisis bereikte zijn hoogtepunt.

Eén van de belangrijkste oorzaken, zo weten Wouter Bos en de meeste van zijn Europese collega’s, is de bonuscultuur in de banksector. Die drijft bankiers en handelaren ertoe grote risico’s te nemen.

Tegenvaller

Obama’s toespraak viel sowieso tegen, omdat hij eigenlijk alleen oude stokpaardjes herhaalde.

Banken moeten meer geld in kas hebben, de gaten in bestaande wetgeving moeten gerepareerd (over de precieze details daarvan bleef hij enigszins vaag) en Amerikaanse regelgeving moet meer geharmoniseerd worden met die van andere landen.

Ook moet er een nieuwe toezichthouder komen die waakt voor “systeemrisico’s”, moet er een soort Consumentenbond-met-sanctiemogelijkheden voor de financiële sector in het leven geroepen worden, en moet de federale overheid de wettelijke mogelijkheden krijgen om financiële instellingen over te nemen, dan wel stil te leggen.

Niks nieuws aan het bonusfront

Alles was al in een eerder stadium voorgesteld door Obama. Aan concrete maatregelen voor het aanpakken van bonussen wijdde Obama exact nul woorden. Hij deed vooral een moreel beroep op de financiële sector om te leren van de fouten uit het verleden, en niet te denken dat het nu weer als vanouds zaken doen is.

Dat voorspelt weinig goeds voor de grote bijeenkomst tussen de G20-landen (plus Nederland) in Pittsburgh in de VS, op zondag 20 september.

Timothy Geithner, de Amerikaanse minister van Financiën, had het tijdens het laatste G20 overleg in Londen (waar ook Bos bij aanwezig was) vooral over het versterken van de kapitaalbuffers van banken. Dat, in combinatie met versterkt toezicht op de verhouding van eigen vermogen ten opzichte van vreemd vermogen, zou banken er toe moeten brengen voorzichtiger te opereren.

Achteraf beklaagde Bos zich erover dat de bonuskwestie “nauwelijks bespreekbaar” was geweest.

De andere G20-landen hebben overigens weer andere prioriteiten. China, Rusland, India en Brazilië willen meer inspraak in het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank. De hele bonussen-discussie staat bij hen nauwelijks op het netvlies.

Nederland staat alleen

Tot nu toe is een alleen een select clubje Europese G20-leden voor het op de agenda zetten van de bonuskwestie. Duitsland, Frankrijk en Zweden (als voorzitter van de Europese Unie ook G20-deelnemer) willen actie. Groot-Brittannië zit op het vinkentouw. Tot nu toe staat Nederland alleen in zijn – verhoudingsgewijs – harde aanpak van de bonuscultuur, met invoering van de Maascode.

Dat is jammer. Topeconomen aan beide zijden van de Atlantische Oceaan waarschuwen voor een herhaling van de kredietcrisis als niet ook de bonuscultuur stevig aangepakt wordt.

Public Enemies

Misschien moet het nóg eens flink mis gaan voordat ook de Amerikaanse politiek dat inziet.

In de film ‘Public Enemies’, die gaat over de beruchte bankrover John Dillinger uit de Depressiejaren ’30 van de vorige eeuw, zit een scene waarin twee maffiosi elkaar bellen. Ze maken zich zorgen, want door de gewelddadige strapatsen van Dillinger overweegt de Amerikaanse regering de federale politie vergaande bevoegdheden te geven.

Later worden die angsten bewaarheid. Dillinger blijft maar doorgaan, de wet komt er, en de bankrover wordt uiteindelijk door de politie neergeschoten.

Misschien dat de film een voorbode is. De titel heeft hij al mee. Maar het is te hopen dat het niet nodig is, en er volgende week een compromis uit de G20-vergadering rolt.