The Last Man

<--

De Amerikanen zijn een vijandbeeld van zichzelf aan het creëren

‘En in zijn erbarmen gaf de Afghaanse vorst bevel bij de laatste man op te houden en liet de laatste man levend gaan. Vrij!’

Op 6 januari 1842 trok het Engelse leger zich terug uit Kaboel en begon door de sneeuw aan zijn opmars richting India. Achter hen reden de Afghanen te paard, vurend op de achterhoede, met hun lange zwaarden geheven, door de colonne.

Dat was de eerste dag, en de sneeuw was scharlakenrood van het bloed.

De ochtend van de tweede dag ontdekte men dat er ’s nachts velen waren gestorven van de kou, en dat velen hun ledenmaten hadden verloren door bevriezing.

Dat was de tweede dag, en de sneeuw was scharlakenrood van het bloed.

De derde dag betrad het Engelse leger de pas Khoord Kaboel. Boven hen zaten de stamleden die vandaar op hen schoten, en achter hen waren de Afghanen, hun geweren geheven en hun zwaarden rijzend en dalend.

Dat was de derde dag, en de sneeuw was scharlakenrood van het bloed. Op de vierde dag viel er dichte sneeuw, en het Engelse Leger trok blind verder, stervend onder de slagen der gramschap, stervend in de sneeuw. Het zilver van het zwaard, het zwart van de nacht, het wit van de sneeuw.

Dat was de vierde dag, en de sneeuw was scharlakenrood van het bloed.

De vijfde dag werden de Engelsen door een afgrijselijke wanhoop gegrepen en hielden niet halt maar marcheerden door, de hele nacht. De Afghanen hadden dat voorzien. Ze vielen aan en daar in het duister stierven ze. Iedere man stierf. Iedere man, onder de messen van de Afghanen. En in zijn erbarmen gaf de Afghaanse vorst bevel bij de laatste man op te houden en liet de laatste man levend gaan, vrij.

Het was Dr. William Brydon.

‘Laat het hen weten’, zei de vorst. ‘Laat de Engelsen weten wat de Afghanen hebben gedaan. Daar gaat de boodschapper en hij zal het verhaal meenemen. Laat hem met zijn afgrijselijke last naar de veiligheid rijden, en de wereld zal weten van de liefde van de Afghanen voor de vrijheid, en zal sidderen. Onze daden zullen nooit worden vergeten tot de wereld tot stof zal vergaan.’

En sindsdien vertellen de kinderen van het rijk verhalen over het verleden als ze bij elkaar zitten om de lange koude nachten door te komen, verhalen over de grote daden van deze jaren. En de vaders vertellen het hun zonen, en als de zoon tot een man is opgegroeid vertelt hij het zijn zoon. De triomf van de Afghanen zal pas worden vergeten als Afghanistan zelf wordt vernietigd.

De Amerikanen zijn ruim negen jaar in hetzelfde gebied vruchteloos aan het vechten. Maar de situatie verschilt van toen. De Afghanen zijn nu verdeeld. In pro-Amerikaanse en anti-Amerikaanse kampen. De Amerikanen zijn gewaarschuwd. Als de oorlog op deze manier zou voortduren, dan kan dit tot een volksopstand leiden. De Afghaanse tachtigjarige oorlog, bekend als de Anglo-Afghaanse oorlogen. Ze staan nog vers in de geheugen. De Amerikanen zijn een vijandbeeld van zichzelf aan het creëren. En zoals het in de geschiedenis van een verdeelde samenleving wel vaker is gegaan: het gevaar bestaat dat de vijand een band zal scheppen en het volk eendrachtig de vijand gaat haten.

Het ontslag van McChrystal – de Amerikaanse viersterrengeneraal – is een grote vergissing van Obama. McChrystal heeft juist gepoogd om het tij van het ontstaan van het Amerikaanse vijandbeeld bij de Afghanen te keren. Hij begon met de Afghanen te praten.

Als Obama hierdoor een volksopstand zou triggeren, is zijn eerste man van nu de laatste man van toen. Generaal McChrystal versus Dr. William Brydon.

Wie zal dan straks het verhaal vertellen?