WikiLeaks Holds a Mirror to Afghanistan

<--

WikiLeaks Afganistan’a ayna tuttu

RECEP KORKUT

Tartışı-Yorum / 14/08/2010

Afgan savaşının artık normalleşen kirliliğine ışık tutan bu gizli belgelerin teşhir edilmesi, siyasi iradede tutum değişikliğine neden olur mu bilinmez ama kamuoyunun düşüncesini kesinlikle etkileyecek.

Afganistan’a dair herkesin fikir birliği ettiği, hükümet ve diğer güçlerin görev suiistimalleri, sivillere yönelik abartılı muameleler, güvenlik kaygısına feda edilen masum hayatlar ve ülkedeki yolsuzluklardaki ilişkiler, geçtiğimiz günlerde WikiLeaks adlı internet sitesinden servis edilince kıyamet koptu. Esasında yayınlananlar yeni bir şey söylemiyordu. 2004-2009 arasında kullanılan savaş anlatılarından aşina olunmuştu bu tür olaylara. Ancak gelen ölüm haberleri dahi WikiLeaks’ın yayınladığı belge ve görüntüler kadar etkili olamadı.

Afgan savaşının artık normalleşen kirliliğine ışık tutan bu gizli belgelerin teşhir edilmesi, siyasi iradede tutum değişikliğine neden olur mu bilinmez ama kamuoyunun düşüncesini kesinlikle etkileyecek.

Savaş suçu sayılabilir

Ortada insanlığa karşı işlenmiş çok sayıda suç var. Ayrıca kimi suçların savaş suçları iddianamelerine delil teşkil edebileceği de abartılı değil.

Öncelikle şunu ifade etmek gerekir ki yayınlananlar sadece savaş karşıtı çevreleri değil halen süren Afganistan savaşı hakkında uluslararası medyanın da büyük bir kısmının duyarlı yaklaşımına neden oldu. Taliban ile yapılan savaştaki suçları bir kenara bırakalım NATO birliklerinin sorumsuzluk nedeniyle öldürdükleri sivillerin hikâyeleri bile yeter. Taranan otobüsler, sağır bir adamı dur ihtarına uymadığı için vurma, NATO’ya bağlı Polonya birliğinin daha önce saldırıya uğradıkları bir köyü hiçbir gerekçe yokken sadece intikam amacıyla düğün sırasında bombalaması ve daha nicesi. Belgelerde sivil ölümleri daha çok öne çıkıyor. Ancak sivil ölümlerinin çoğunun rapor edilmediği ortaya çıktı.

Öte yandan sunulanlar Obama’nın AfPak stratejisinin hemen öncesine dayanıyor. Yayının ardından Obama yönetimi, “Amerikalıların ve ortaklarımızın hayatını tehlikeye atabilir, ulusal güvenliğimizi tehdit edebilir” diyerek belgelerin yayımlanmasını kınadı. Ancak süren savaşta insanların hayatlarını tehlikeye atacak malzemelerin ayıklandığı ve daha çok geçmişteki olayların öne çıkarıldığı açıklandı. Ayrıca ABD yönetiminin de şüphelendiği söylenen Pakistan’ın ikili tavrını ortaya koyması açısından bir avantaj noktası olabileceği de ifade edildi.

Kısacası WikiLeaks, bugünkü Afganistan’a dair gerçek resmi görmemizi sağladı. Görüntüler, belgeler geçenlerdeki Kabil Konferansında Karzai’nin çizdiği Afganistan resmiyle çelişen bir biçimde. Bu vesileyle kesin olarak anlaşıldığı üzere ülkeye dair Batı medyanın bir kısmının çarpık aynasındaki görüntü son derece yanıltıcı. İstikrar ve düzenin kazanıldığı şeklinde uyandırılmak istenilen algının hiçbir gerçeklik temeli de yok. Afganistan’da halen hiçbir şey doğru düzgün işlemiyor. Süregiden şiddet normalleşmenin önünde büyük bir tehdit. Her gün onlarca patlama, yüzlerce ölü haberi geliyor.

Ülkenin düzenli bir ordu ihtiyacı apaçık ama ülkeyi korumak ve düzeni sağlamak amacıyla gelen BM ve NATO güçlerinin şiddetin bir tarafı olduğu aşikâr. Belirsizlik ve istikrarsızlıktan beslenen şiddet yanlısı radikal hareketler ise zımmi bir ittifak içinde. Uyuşturucu ve kaçakçılık almış başını gidiyor. Ülke kaos içinde ve güvenliği sağlama adına yapılanlar yüzünden ülke iç savaşın da eşiğinde. Umarız WikiLeaks’ın yayını sonrası Afganistan’da değişim yönünde ciddi adımlar atılır.

Recep Korkut: Aktivist