Long Live the Rejection of Secrecy in the US

<--

Het blijft een confronterende vraag: waarom is DSK in eigen land nooit tegen de lamp gelopen?

Er is veel mis met Amerika, vinden Europeanen vaak. Een land waar geld de politiek regeert, emotie het publieke debat, en dat zijn macht misbruikt om de wereld te domineren. Amerika heeft echter ook zijn goede kanten, zo illustreert de vervolging van Dominique Strauss-Kahn, die maandag in een rechtbank met twaalfkoppige jury werd voortgezet. In Amerika heerst de ware geest van gelijkheid. Niemand staat er boven de wet.

Het was in Frankrijk wel bekend dat DSK een rokkenjager is die geregeld over de schreef gaat. Toch is zijn arrestatie er met grote verbazing ontvangen. Een nationale held in de Amerikaanse beklaagdenbank. Een op en top Fransman, inclusief een gezonde interesse voor vrouwelijk schoon, beschuldigd van verkrachting. Dat kan toch niet waar zijn. Dat mag niet waar zijn.

De eerste reactie bestond uit vingerwijzen. Ho ho Amerika, klonk het in Frankrijk en andere Europese landen, je kunt DSK niet op deze manier te kijk zetten. Een mens is onschuldig totdat het tegendeel is bewezen. Bij jullie mag de waan van de dag regeren, maar let op de beginselen die ooit in Europa zijn bedacht.

Misdrijf

Het kan niet verhullen dat deze affaire een confronterende vraag oproept: waarom is DSK in eigen land nooit tegen de lamp gelopen? Privéleven, werd tegengesputterd. Men gaat in Frankrijk anders om met het privéleven van publieke figuren. In Amerika mag alle vuile was buiten worden gehangen, in Frankrijk heeft men respect voor het feit dat machthebbers ook mensen zijn. Hiermee kan de confronterende vraag evenmin worden verdreven. Een poging tot verkrachting heeft namelijk niets met het privéleven te maken. Dit is een misdrijf. Een schending van een algemene norm ter handhaving van orde in de samenleving.

Het lijkt erop dat hier de schoen wringt. Inmiddels is bekend dat DSK een lang cv van ongewenste intimiteiten heeft opgebouwd, dat bij de Franse autoriteiten bekend was, of had kunnen zijn. Er is niets mee gedaan. Kennelijk zijn er krachten aan het werk om een figuur als DSK de hand boven het hoofd te houden. Men neemt het dus niet zo nauw met het algemene karakter van het verbod op verkrachting. Voor sommige mensen, in bepaalde situaties of posities, wordt een uitzondering gemaakt.

Schande

Deze neiging reikt verder dan het juridisch systeem. Wat heeft Tristane Banon ertoe gebracht DSK’s poging tot verkrachting in 2002 niet aan te geven? Wat heeft de Franse televisie er in 2007 toe bewogen de naam DSK weg te piepen toen Banon haar verhaal publiek maakte? Sylvain Ephimenco spreekt in Trouw van een ‘schuldige stilte’ van de Franse pers waar het de uitspattingen van invloedrijke politici betreft. Anderen wijzen op een grote tolerantie voor seksueel onwenselijk gedrag. Ik wil daar het verschijnsel machtsverheerlijking aan toevoegen. Hoe hard men er nu ook schande van spreekt, in feite hebben de Fransen collectief een oogje dichtgedaan voor de misstappen van een geliefde machthebber.

Hoe het ook zij, het loont de moeite eens te kijken naar dat rotland aan de andere kant van de oceaan. Er is veel mis met Amerika, maar wij kunnen een voorbeeld nemen aan de vastberadenheid waarmee de zaak-DSK wordt aangepakt. Goed, die beelden van een geboeide en ongeschoren DSK zijn mensonterend, maar daar staat tegenover dat in alle toonaarden wordt uitgedragen dat niemand in Amerika boven de wet staat. Aldus wordt ook duidelijk dat deze zaak niet draait om het bestrijden van zedencriminaliteit, maar om het beschermen van de meest fundamentele vorm van gelijkheid, namelijk die van allen ten opzichte van de wet.

Fanatiek

Amerikanen zijn daar buitengewoon fanatiek in, en dat valt te prijzen. Geen onderscheids des persoons. Geen doofpotstrategieën. Geen behoedzaam gedoe om een diplomatieke rel te voorkomen. DSK wordt op precies dezelfde manier behandeld als ieder ander in dezelfde situatie. Toegegeven, de Amerikanen draaien erin door. Een machthebber die de fout in gaat, is voor de wetshandhaving als een rode lap voor de stier. De hele wereld zal weten dat DSK de dans niet ontspringt; dat de Declaration of Independence nog springlevend is; dat ‘all men are created equal’. http://www.ushistory.org/declaration/document/

Het is misschien wat overdreven, maar is te prefereren boven de Europese neiging tot klassenjustitie.

De auteur is als rechtshistoricus verbonden aan het Amsterdam University College.