Michele Bachmann, You’re No Maggie Thatcher

<--

De Republikeinse kandidaten blinken uit in gebrek aan eruditie, met als toppunt Michele Bachmann. Desondanks vergeleek de Amerikaanse politica zichzelf met Margaret Thatcher. Belachelijk, schrijft student filosofie Dave Boomkens.

Michele Bachmann maakt er een potje van. Gebrek aan eruditie lijkt voor de Republikeinse kandidaten eerder een vereiste te zijn dan een handicap en Michele Bachmann is de vleesgeworden belichaming van intellectuele onkunde. Bachmann heeft echter een oplossing gevonden: met de première van de film The Iron Lady – met Meryl Streep in de hoofdrol – ziet zij een uitgelezen moment om zichzelf te profileren als dé Amerikaanse versie van Margaret Thatcher. Hierbij wentelt en verandert zij haar eigen intellectuele armoede in de rol van antieke trots. Gewoon omdat het kan. Misschien maar goed dat Baroness Thatcher of Kesteven niet geheel meer bij kennis is.

Margaret Thatcher was vakbekwaam. Sinds haar jaren op school had ze zichzelf een missie opgedragen: het inhoudelijk de baas zijn van iedere man die zich binnen haar invloedssferen zou begeven. Door noeste arbeid en haar politieke huiswerk tot in de puntjes uit te werken, zorgde zij ervoor dat zij altijd beter geïnformeerd was dan haar collega’s. Of sterker nog: haar tegenstanders. Toen de gelegenheid zich voordeed, ontwikkelde zij haar radicale agenda, herontdekte zichzelf en nestelde zich in de positie van een anti-establishment buitenbeentje.

Haar verdiensten bleven niet onopgemerkt binnen de Conservative Party van Harold Macmillan en Edward Heath. Ze werd groter en groter, maar veranderde nooit in een razende ideoloog. Ze werd eerder een instinctief voorzichtig en pragmatisch politicus die vooral geïnteresseerd was in het leveren van behoorlijk bestuur. Zo geloofde zij in het principe van belastingverlaging en begrotingsevenwicht, maar verhoogde ze belastingen waar ze dat nodig vond. Haar IJzeren Wil zorgde ervoor dat president Reagan op het matje van Downing Street 10 werd geroepen, waar zij haar Amerikaanse ambtgenoot attendeerde op het onverantwoord laten oplopen van het Amerikaanse begrotingstekort. De politieke liefde was beklonken. De trouwkaarten werden geschreven. De verlovingsringen uitgezocht. Een gouden huwelijk werd ingewijd.

God op aarde

Bachmann daarentegen is een populist met een wijdverbreid anti-Washington-predikaat. De positieve noodzakelijkheid van het sluiten van compromissen is Bachmann onbekend. Haar drijfveren bevinden zich niet in het politieke, maar in het religieuze, als ware zij een dienares van God op aarde. Waar in de Middeleeuwen na een lange schemering de Renaissance het directe licht op de oude geschriften hervond, waant Bachmann zich nog in obscurantisme en dogmatische afstomping van kritisch menselijk vermogen. Hedendaagse wetenschap wordt daarbij op vele terreinen pertinent onjuist verklaard. Bachmann is fel pleitbezorgster van conservatieve waarden als pro-marriage en pro-life (lees: anti-abortus). De laatste is een erg manipulatieve benaming voor een achterhaald standpunt, omdat niemand zich kan keren tegen een levensvatbaar principe.

Hoewel Thatcher altijd geclaimd heeft enige vorm van het christelijke geloof aan te hangen, heeft ze deze kaart nooit politiek gespeeld. Hoewel zij zich wel regelmatig keerde tegen het principe van permissiviteit – een attitude waarbij men zeer veel toelaatbaar acht zonder voorwaarden te stellen en hierbij verbodsregels probeert te weren – waande zij zich op het gebied van socio-sexuele vraagstukken toch vaak in libertarische contreien. Zo stemde zij in de jaren ’60 voor zowel het liberaliseren van de abortuswetgeving en het legaliseren van homoseksualiteit. Ondanks dat zij een grote joodse achterban genoot en persoonlijke sympathie voor Israël had, mondde dit nooit uit in obsessieve stellingnames. Zo was zij zich er ten volste van bewust dat de Palestijnen onrecht werd aangedaan en bewoog Reagan er consistent toe nieuwe vredesonderhandelingen door te drukken. Iets wat Bachmann en de rechterzijde van het Republikeinse speelveld onbekend in de oren klinkt. Met een enkele uitzondering daargelaten: Ron Paul.

Ik raad iedereen aan de film The Iron Lady te bekijken en de prangende verschillen tussen Bachmann en Thatcher te zien. Holle retoriek kan niet worden opgepoetst in de ijdele hoop dit tot een hedendaags boegbeeld van antieke trots te maken. Moge daarom de legendarische woorden van Lloyd Bentsen (voormalig running mate van de Democratische presidentskandidaat Michael Dukakis) herhaald worden en de woonkamer van de Bachmannetjes ingeslingerd worden. Ooit maakte Bentsen grote indruk in een televisiedebat met zijn Republikeinse tegenkandidaat Dan Quayle. Op het moment dat Quayle zich vergeleek met John F. Kennedy greep Bentsen zijn katheder vast en spuwde in de microfoon: ‘Senator, I served with Jack Kennedy. I knew Jack Kennedy. Jack Kennedy was a friend of mine. Senator, you’re NO Jack Kennedy.’ Moge er met genoegen een Amerikaan opstaan om de woorden van Bentsen op een eigentijdse manier te reproduceren. Michele Bachmann, you’re no Maggie Thatcher.