Biden Visits Cyprus: Objectives and Potential Impact

<--

Στόχοι και κίνδυνοι της επίσκεψης Μπάιντεν

ΠΟΛΙΤΙΚΗ 22.05.2014

Η επίσκεψη του Αμερικανού αντιπροέδρου, Τζο Μπάιντεν, στην Κύπρο έχει τρεις στόχους, ενώ εγκυμονεί έναν κίνδυνο. Σε τακτικό επίπεδο, και σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, θα δοθεί έμφαση στην πρωτοβουλία για επιστροφή της πόλης της Αμμοχώστου, ως μέτρου οικοδόμησης εμπιστοσύνης που δύναται να αποφέρει οικονομικά, πολιτικά, αλλά και διαπραγματευτικά οφέλη σε όλες τις πλευρές. Από τους καλύτερους γνώστες του Κυπριακού στην αμερικανική πολιτική σκηνή, ο κ. Μπάιντεν είχε στηρίξει τη σχετική προσπάθεια και ως γερουσιαστής και μάλιστα στη διάρκεια της δύσκολης για τον Ελληνισμό προεδρίας Ρέιγκαν. Υπό αυτήν την έννοια, δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι επιλέγει να ασχοληθεί με το θέμα.

Μένει να φανεί αν κάμφθηκαν οι αντιδράσεις της τουρκοκυπριακής πλευράς και θα υπάρξουν τελικά σχετικές ανακοινώσεις. Το ζητούμενο σε αυτή τη φάση είναι να επιτραπεί η είσοδος στην κλειστή περιοχή των Βαρωσίων ειδικών που θα αξιολογήσουν την κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα κτίρια, αλλά και να εξετάσουν τις δυνατότητες αποναρκοθέτησης στη Δερύνεια και στις υπόλοιπες επίμαχες περιοχές, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την υλοποίηση της πρότασης.

Στο πιο μακροπρόθεσμο στρατηγικό επίπεδο εντάσσονται οι άλλοι δύο στόχοι. Ο πρώτος αφορά την ενεργειακή διάσταση και τις προοπτικές που διανοίγονται από τον εντοπισμό κοιτασμάτων στην κυπριακή ΑΟΖ. Η Ουάσιγκτον ενθαρρύνει την εμπλοκή αμερικανικών εταιρειών στην άντληση υδρογονανθράκων και στο πλαίσιο αυτό είναι πιθανή η προώθηση διμερούς ενεργειακής συνεργασίας. Ο δεύτερος στρατηγικός στόχος αφορά τη συστράτευση της Λευκωσίας στην κοινή ευρωατλαντική διαχείριση της ουκρανικής κρίσης και την επιβολή κυρώσεων στη Μόσχα. Αξιωματούχος του Λ. Οίκου υπογράμμισε ότι «η Κύπρος είναι ο νεότερος, αλλά ισχυρός στρατηγικός μας εταίρος», δήλωσε ευθέως ότι «η ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην κυπριακή ΑΟΖ μπορεί να αναδείξει την Κύπρο σε ενεργειακό και οικονομικό ηγέτη της περιοχής» και εξέφρασε ικανοποίηση για τον «επαναπροσδιορισμό» της εξωτερικής πολιτικής της χώρας και την ένταξή της στο ευρωατλαντικό πλαίσιο, παρά τις παραδοσιακά στενές σχέσεις της Λευκωσίας με τη Μόσχα. Αναγνώρισε, δε, στην Κύπρο «ηγετικό περιφερειακό ρόλο» στην απομάκρυνση των χημικών από τη Συρία και στη διαχείριση των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή.

Ο Τζο Μπάιντεν είναι ο πρώτος αντιπρόεδρος της υπερδύναμης που μεταβαίνει στη Μεγαλόνησο έπειτα από μισό αιώνα (ο Λίντον Τζόνσον την είχε επισκεφθεί το 1962). Αυτό καθιστά ακόμη πιο ανησυχητικό το γεγονός ότι επιλέγει να μεταβεί στο κατεχόμενο τμήμα της Λευκωσίας και να συναντηθεί με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη. Οπως και να το δει κανείς, και παρότι τελικά η συνάντηση δεν θα πραγματοποιηθεί στο «προεδρικό» οίκημα του κ. Ερογλου, αλλά σε παρακείμενο χώρο, δεν παύει να πρόκειται για αναβάθμιση, αν όχι έμμεση αναγνώριση, που ευφυώς θα αξιοποιηθεί από την τουρκική πλευρά. Η κυπριακή κυβέρνηση έλαβε διαβεβαιώσεις πως «για να αποφευχθεί η οποιαδήποτε απόπειρα αξιοποίησης της συνάντησης για άλλους λόγους, ο αντιπρόεδρος θα συναντηθεί όχι στο σύνηθες γραφείο του Τουρκοκύπριου ηγέτη, αλλά σε παρακείμενο κτίριο, χωρίς τους οποιουσδήποτε συμβολισμούς». Από την πλευρά τους, οι Τουρκοκύπριοι ήδη διεμήνυσαν ότι, όσον αφορά τη συνάντηση Μπάιντεν – Ερογλου, έχουν και αυτοί τις δικές τους «ευαισθησίες και προσδοκίες». Μένει να δούμε τι θα γίνει τελικά και πώς θα παρουσιασθεί.

Προχθές, στο Βουκουρέστι, ο κ. Μπάιντεν δήλωσε ότι «τα σύνορα της Ευρώπης δεν πρέπει ποτέ ξανά να αλλάξουν υπό την απειλή όπλων». Καλό θα ήταν να το επαναλάβει και στη Λευκωσία, αυτή τη φορά με αποδέκτη όχι τη Μόσχα, αλλά την Αγκυρα. Αλλά δεν αρκεί αυτό. Κατά την άφιξή του στη Λάρνακα ο κ. Μπάιντεν τόνισε ότι «οι ΗΠΑ, όπως και όλος ο κόσμος, αναγνωρίζουν μόνο μία κυβέρνηση στην Κυπριακή Δημοκρατία». Η δήλωση είναι ευπρόσδεκτη, αλλά εάν δεν σημειωθεί θετική εξέλιξη σ’ ένα μείζον ζήτημα, από την Αμμόχωστο μέχρι την ενέργεια, και κάποιοι υποπέσουν σε λάθος χειρισμούς, ελλοχεύει ο κίνδυνος η επίσκεψη στην Κύπρο του σημαντικότερου ίσως φίλου της Μεγαλονήσου, αντί να συμβάλει στην επούλωση της πληγής, να οξύνει την κατάσταση.