Obama’s Agenda

<--

Obama’s Agenda

Lang genoeg beleefd geweest, moet de Amerikaanse president Barack Obama denken. Nu hij geen politieke meerderheid meer heeft, drukt hij eigenhandig zijn agenda door.

Traditioneel is een Amerikaanse president aan het einde van zijn tweede mandaat een ‘lamme eend’. Het is dan gebruikelijk dat hij in het Congres geen politieke meerderheid meer heeft en dat ieder politiek initiatief moeilijk wordt. Dat is al de gulden regel sinds Ronald Reagan in de jaren tachtig. Voor Obama leek het niet anders te gaan.

Merkwaardig genoeg lijkt Obama op zijn minst te willen breken met die traditie. Al wat hij zonder het Congres kan realiseren, lijkt hij te willen uitvoeren. En snel.

Vorige week was er de eerste krachtproef waarbij de president een tijdelijke regularisatie voor illegale immigranten goedkeurde. De wetgeving zat al een tijd vast in het Congres en de Republikeinse tegenstanders leken geen haast te maken om meer duidelijkheid te scheppen over het lot van miljoenen latino’s die in moeilijke omstandigheden in de VS moeten leven en werken.

De volgende stap is het ontslag van de minister van Defensie Chuck Hagel, de laatste Republikein in de regering-Obama. Officieel luidt het dat het om een meningsverschil gaat over de te volgen strategie tegen de terreur van Islamitische Staat. Dat kan, maar het is niet de eerste keer dat Obama en zijn minister van Defensie van mening verschillen. Het ontslag van Hagel is het signaal dat Obama alle hoop op samenwerking met zijn politieke tegenstrevers heeft laten varen.

De Amerikaanse president heeft nog plannen op het schap liggen. Onder meer in de strijd tegen de opwarming van de aarde staan nog initiatieven klaar. En dat de nucleaire onderhandelingen met Iran niet volledig zijn afgesprongen, is voor het Witte Huis eveneens een opsteker.

Obama maakt handig gebruik van de grote interne verdeeldheid bij de Republikeinen, wier grootste gemeenschappelijke agendapunt is Obama zo snel mogelijk uit het zadel te lichten. Dat mislukte bij de vorige presidentsverkiezingen in 2012. In 2016 moet Obama geen verantwoording meer afleggen, voor hem ligt de politieke weg nu echt open.

De Amerikaanse president staat wel vreselijk alleen. In zijn eigen partij werd hij tijdens de voorbije tussentijdse verkiezingen liever gemeden. Maar zelfs een eenzame Amerikaanse president houdt veel macht over. En die grenzen zoekt Obama nu op.

Daarbij kan hij merkwaardig genoeg meer punten van zijn politieke agenda realiseren dan de voorbije vier jaar. Nu hij niet meer moet schipperen tussen de Democraten en de Republikeinen kan hij zelf zijn marstempo bepalen.

De politieke demarche van Obama wekt bij de Republikeinen veel wrevel. Ze dreigen met tegenmaatregelen en wetgeving die de initiatieven van de president moeten kortwieken. Maar de vraag is of de Republikeinen hun interne verdeeldheid te boven komen. Zolang dat niet gebeurt, kan de president zijn solovlucht voortzetten. Het is ongebruikelijk voor de VS, maar niets verplicht een president om als een ‘lamme eend’ twee jaar in het Witte Huis te vegeteren.