Obama’s Ill-Conceived Comments on Greek Debt

<--

Obama’s onzalige opmerkingen over de Griekse schulden

Patrick van Schie − 09/02/15, 14:24

Stel: een van de Amerikaanse staten, neem Californië dat reeds diep in het rood zit, geeft aan een forse schuld aan de federale overheid in Washington niet te willen betalen dan wel deze te willen omzetten in een zo goed als renteloze lening met een eindeloze looptijd. Wat zou president Obama ervan vinden indien een Europese regeringsleider hem publiekelijk zou oproepen daar niet moeilijk over te doen? Hij zou vast vinden dat die Europese leider zich beter met zijn eigen zaken kan bemoeien.

Toch meende Obama de noordelijke eurolanden tot tegemoetkomendheid te moeten manen jegens de nieuwe ultra-linkse Griekse regering, die onwillig is verdere hervormingen door te voeren – eerdere hervormingen zelfs terugdraait – en die zich onder gemaakte afspraken tot terugbetalen van de schulden probeert uit te draaien.

Obama’s opmerkingen tegenover CNN zijn in de meest letterlijke zin nogal goedkoop. Makkelijk praten dat een ander land de rekening van het Griekse wanbeleid maar moet betalen. Het zou meer indruk hebben gemaakt indien Obama de daad bij het woord had gevoegd door de schuldvorderingen van de Europese financiers van de Grieken over te nemen. Al zou dat natuurlijk buitengewoon oneerlijk zijn tegenover de Amerikaanse belastingbetalers. Net zo oneerlijk als de politiek waartoe Tsipras en Obama oproepen zal uitpakken voor Europese kredietverstrekkers en bovenal de belastingbetalers.

VS op het niveau van België

Dat de Zuideuropese politiek van nog verder omhoog stuwen van de publieke uitgaven Obama’s instemming krijgt, hoeft op zich niet te verbazen. Het is immers een beleid zoals Obama dat zelf voert. In de eerste zes jaar van zijn presidentschap is de staatsschuld in absolute zin met maar liefst 78% gestegen. Zelfs ten opzichte van het Bruto Binnenlands Product is de Amerikaanse staatsschuld in die periode met 52% toegenomen, tot 103% van het BBP. Qua staatsschuldquote zitten de Verenigde Staten ongeveer op het niveau van België, en niet eens zo heel ver onder dat van Italië. De Amerikaanse schuldquote is anderhalf keer zo hoog als die van Nederland en bijna twee keer zo hoog als die van bijvoorbeeld Polen.

Obama beweert dat hij met het opendraaien van de geldkraan de Amerikaanse economie heeft weten aan te zwengelen. Het verband tussen de economische groei in de VS en die extra overheidsuitgaven is echter niet aangetoond. Estland bereikt al jaren groeipercentages van 4 tot 5% zonder dergelijke extra staatsuitgaven. Het land heeft momenteel een schuldquote van niet meer dan ongeveer 10%. Misschien groeit de Amerikaanse economie wel gewoon harder dan die van de meeste Europese landen omdat de arbeidsmarkt er flexibeler is, en de regeldruk in zijn algemeenheid lager. En Estland is waarschijnlijk een uitzondering op de Europese regel van stagnatie omdat de regering daar de economie verregaand heeft geliberaliseerd. Tot één resultaat leiden Obama’s uitgaven echter gegarandeerd: de rekening zal (ooit) door de belastingbetalers moeten worden voldaan. Zij zullen haar vooral gepresenteerd krijgen lang nadat Obama het Witte Huis heeft verlaten.

New Deal

Menigeen rechtvaardigt de geëxplodeerde staatsschulden van diverse landen, waaronder de VS, met een beroep op het economisch zware weer sinds 2008. Toch vreemd dan dat de huidige staatsschuldquote aanzienlijk hoger is en ook veel meer is gestegen dan in de jaren dertig onder Franklin Roosevelt, die regeerde ten tijde van een veel diepere economische depressie. Roosevelt is natuurlijk mede bekend geworden door zijn pogingen met grootschalige publieke werken de economie te stimuleren. Economen zijn het er nog altijd niet over eens of dat beleid heeft gewerkt. Verschillende gerenommeerde economen stellen dat het uiteindelijke economisch herstel niets met Roosevelts New Deal te maken had.

Beter dan de slordige omgang door Zuideuropese landen met de openbare financiën aan te prijzen, zou Obama zich kunnen richten op het beheersen en liever nog terugdringen van zijn eigen torenhoog opgelopen schuld. Griekenland wordt inmiddels boven de Alpen vooral geassocieerd met: (potver)teren op onze zakken. De naam Obama kan voor toekomstige Amerikaanse belastingbetalers wel eens gelijk komen te staan met ‘He has had his party, and we’re still paying the bill.’