The US Navy Has Already Stopped Believing in the JSF

<--

De US Navy gelooft al niet meer in de JSF

Razendsnelle ontwikkelingen in sensortechnologie zullen JSF’s stealthtechnologie ondergraven. Drones hebben de toekomst, aldus militair-historicus Christ Klep.

We zijn in de eindfase (‘D-fase’) aanbeland. Het politieke besluit om de F-35 Joint Strike Fighter aan te schaffen, is intussen gevallen. Nu resteert nog de daadwerkelijke aankoop. Uit de Verenigde Staten komt intussen witte én zwarte rook. Het gaat allemaal wel goedkomen, ronkt fabrikant Lockheed-Martin, ondanks enorme vertragingen en kostenoverschrijdingen.

Critici bevolken de andere kant van het spectrum. Die laatsten krijgen structureel de mantra van de JSF-aanhangers voor de voeten geworpen: ‘Jullie hebben er geen verstand van.’ Geflankeerd door de opmerking: ‘Je zou eens moeten weten wat de JSF allemaal kan!’ Akkoord. Laten we er dan eens een gerespecteerde deskundige bijhalen: admiraal Jonathan Greenert. De admiraal is niet de eerste de beste. Hij is Chief of Naval Operations van de Amerikaanse marine. Deze US Navy heeft een gedegen reputatie. U herinnert zich nog Tom Cruise als flamboyante vlieger in het filmepos Top Gun? Die marineluchtmacht dus.

De US Navy is een bolwerk van specialistische kennis. Admiraal Greenert is hun aanvoerder waar het gaat om de operationele inzet van schepen en vliegtuigen. Zijn mening neem je dus serieus. Waar komt deze mening dan op neer? Greenert heeft zijn visie op de Joint Strike Fighter uiteengezet in artikelen en speeches, die overigens in Nederland nauwelijks de aandacht trokken. Zijn boodschap is de volgende. Stealth – een cruciaal verkoopargument voor de JSF – wordt overschat. Stealth maakt vliegtuigen niet onzichtbaar, wel lastiger voor radars om op te pikken.

Echter zullen, aldus Greenert, razendsnelle ontwikkelingen in sensortechnologie en elektronische oorlogvoering stealth gaan ondergraven. „Weet je, wellicht overschatten we stealth”, sprak admiraal Greenert onlangs. „Laten we er niet omheen draaien. Als iets razendsnel door de lucht klieft, moleculen samenduwt en hitte produceert… hoe koel we de motor ook maken, het toestel is te ontdekken.”Greenerts opmerkingen passen in de klassieke concurrentiestrijd tussen de ‘zoekers’ en de ‘verstoppers’ op en boven het slagveld. Greenert is er niet zo zeker van dat stealth over enkele jaren (nog) het verschil zal uitmaken.

Niet voor niets is de US Navy bezig om haar aankoopplannen bij te stellen. Voor 2015 staat er slechts een handvol F-35’s op de rol. De planning voor 2016 gaat uit van vier toestellen. Niet bepaald vertrouwenwekkende aantallen. Het lijkt erop dat de Amerikaanse marine op zijn minst een andere weg wil openhouden: die van ‘platforms’ (waaronder drones) die effectief grote aantallen lange-afstandswapens kunnen meevoeren en nóg beter dan de F-35 de vijand elektronisch ‘blind’ kunnen maken met sterke stoorzenders. Waarom het leven van piloten riskeren als je van een afstandje kunt vuren? De US Navy had altijd al liever een tweemotorig toestel gewild. Dat heb je als je vaak boven water vliegt. Ze lijkt bovendien al ‘voorbij’ de F-35 naar een nieuwe generatie gevechtsvliegtuigen te kijken.

Kiest de US Navy inderdaad voor minder toestellen, dan heeft dat onvermijdelijk gevolgen voor het gehele F-35 programma, inclusief de stuksprijzen. En dat voor het duurste wapenprogramma dat het Pentagon ooit is aangegaan. De schattingen lopen uiteen van een tot anderhalf biljoen dollar over de gehele levensduur. Maar u heeft al deze gedachten niet van mij. U heeft ze van admiraal Jonathan Greenert, Chief of Naval Operations van de Amerikaanse marine.