A ‘New Good War’?

<--

Ενας «νέος καλός πόλεμος»;

Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος έχει μείνει γνωστός ως ο «τελευταίος καλός πόλεμος». Το οξύμωρο, αυτό, σχήμα λόγου εξυπηρετεί, νομίζω, δύο σκοπούς: να διαχωρίσει τον ευγενή αγώνα εναντίον του ναζισμού, του φασισμού και του ιαπωνικού επεκτατικού μιλιταρισμού την περίοδο εκείνη, από μεταπολεμικές συρράξεις όπως η Κορέα, κυρίως το Βιετνάμ, αλλά και πιο πρόσφατες πολεμικές επιχειρήσεις, όπως το Ιράκ. Στο ίδιο πνεύμα, στρατιωτικές επιχειρήσεις ευρωπαϊκών δυνάμεων κατά των εξεγερμένων των αποικιών χαρακτηρίζονται από ένα αμφιλεγόμενο, αν όχι ξεκάθαρα σαθρό, ηθικό έρεισμα (π.χ., η Γαλλία στην Ινδοκίνα και την Αλγερία).

Ο δεύτερος σκοπός που φαίνεται να εξυπηρετεί η φράση «τελευταίος καλός πόλεμος» είναι να αναδείξει ότι επρόκειτο για έναν πόλεμο ενάντια σε δυνάμεις, βίαια αντιδημοκρατικές, απάνθρωπες. Το ότι οι Αμερικανοί και οι Βρετανοί κατέκαψαν τον άμαχο γερμανικό και ιαπωνικό πληθυσμό με αεροπορικούς βομβαρδισμούς ή ότι οι Σοβιετικοί (σχεδόν σύμμαχοι έως το 1941 των Γερμανών) διέπραξαν απάνθρωπα εγκλήματα όταν εισέβαλαν στη Γερμανία, δεν στάθηκαν αρκετά για να σπιλώσουν το «καλό» όνομα του Β΄ Παγκοσμίου.

Ηταν ένας πόλεμος που ένωσε κράτη, λαούς με τεράστιες, κατά τα άλλα, διαφορές. Δεκαετίες από τότε, με τους Ευρωπαίους να έχουν «ξεμάθει» να πολεμούν, και με το φιλειρηνιστικό-αντιπολεμικό κλίμα του ’60 να δίνει ακόμα τον τόνο, η γαλλική Εθνοσυνέλευση υποδέχθηκε με χειροκροτήματα την είδηση ότι ο «εγκέφαλος» πίσω από τα χτυπήματα στο Παρίσι έπεσε νεκρός στη συμπλοκή του Σεν Ντενί. Κατανοώ απολύτως τους Γάλλους βουλευτές. Και σκέφτομαι ότι ίσως να μιλάμε για έναν «νέο καλό πόλεμο» ενάντια σε δυνάμεις του σκότους – κυριολεκτικά. Δεν θα μπορεί να είναι «καθαρός» όμως αυτός ο πόλεμος. Δεν θα υπάρχουν σύνορα, συγκεκριμένες χώρες να καταληφθούν, δεν θα υπάρχει συνθήκη της Γενεύης και αιχμάλωτοι, κυρίως, στη διαδικτυακή εποχή του παράλληλου πολέμου της καταιγιστικής παραπληροφόρησης, και με έναν πυρετό συνωμοσιολογίας που δεν υπήρχε την πιο «αθώα» εποχή του ’40, ακόμα και οι πλέον αποφασισμένοι ίσως λυγίσουν. Ο πόλεμος δεν είναι πια αυτό που ήταν – εκτός απ’ το ότι διατηρεί πάντα την αγριότητά του. Οι Αμερικανοί το ξέρουν καλά. Οι Ευρωπαίοι είναι έτοιμοι να μπούνε σε μια τέτοια περιπέτεια; Πάνω απ’ όλα: θα είναι ενωμένοι;