The Barack We Will Miss

<--

Ο Μπαράκ που θα μας λείψει

Απέχουμε, ευτυχώς, λίγους μήνες από τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ για την ανάδειξη νέου πλανητάρχη. Εως τις 8 Νοεμβρίου θα μπορούμε να απολαμβάνουμε ακόμη τη δημόσια παρουσία του Μπαράκ Ομπάμα. Οι απολογισμοί της θητείας του έχουν ήδη αρχίσει και το βέβαιο είναι ότι θα συνεχιστούν για χρόνια, με διαβαθμίσεις στις εκτιμήσεις.

Κάθε, σχεδόν, παρέμβαση του Αμερικανού προέδρου το τελευταίο διάστημα υπενθυμίζει, με αρκετή δόση μελαγχολίας καθώς δεν είναι μακριά ο αποχαιρετισμός, ότι ο Ομπάμα πρότεινε και υποστήριξε μια διαφορετική ποιότητα ηγεμονίας, βάζοντας πολύ ψηλά τον πήχυ. Ακόμη και για εμάς τους, εκ μεγάλης αποστάσεως, θεατές της θητείας του, η απουσία του θα είναι ένα κενό όχι απλώς δύσκολα αναπληρούμενο αλλά και εξαιρετικά επικίνδυνο.

Τι προκάλεσε τις σκέψεις; Η πρόσφατη εμφάνιση και ομιλία του στους αποφοίτους του Πανεπιστημίου Rutgers. Απευθύνθηκε σε νέους για να τους εμψυχώσει, αλλά και να τους καταστήσει υπεύθυνους, χωρίς ίχνος διδακτισμού ή κολακείας. Προέτρεψε τους πτυχιούχους να μη νοσταλγούν μια υποτιθέμενη χρυσή εποχή των ΗΠΑ, υπογραμμίζοντας ότι «ο παλιός καλός καιρός δεν ήταν τόσο καλός», αναφερόμενος στις φυλετικές διακρίσεις, στη φτώχεια και στη θέση των γυναικών στην κοινωνία. «Η δική σας γενιά έχει ό,τι χρειάζεται για να κάνει καλύτερες επιλογές», είπε. «Επιλογές που οδηγούν στη συνεργασία, στην καινοτομία, στην ελπίδα. Είστε πιο έξυπνοι και καλύτερα εκπαιδευμένοι από τη δική μου γενιά. Είστε περισσότερο εκτεθειμένοι στον κόσμο». Σε έναν κόσμο που, όπως τόνισε, «είναι διασυνδεδεμένος όσο ποτέ». Κατεδάφισε τα τείχη τα οποία ορισμένοι προσπαθούν να ορθώσουν, χωρίς να αναφέρει ούτε μία φορά το όνομα του Ντόναλντ Τραμπ: «Κανένα τείχος δεν θα ενισχύσει την οικονομία μας και δεν θα βελτιώσει την ασφάλειά μας. Το να απομονωνόμαστε ή να δυσφημίζουμε τους μουσουλμάνους ή να υπαινισσόμαστε ότι θα αντιμετωπίζονται διαφορετικά στα σύνορα, αυτό δεν αντίκειται μονάχα στις αξίες μας, αλλά σε αυτό που πραγματικά είμαστε», συνέχισε ο Μπαράκ Ομπάμα.

Σημαντικό στην προσωπικότητα του Αμερικανού προέδρου είναι το ότι δεν αποσυνδέεται από την πραγματικότητα, στοχάζεται πάνω στις αλλαγές, δεν τις πολεμάει τυφλά, κατανοεί τη διαφορετικότητα, δεν την κατακρίνει. Οταν διαφωνεί δεν δαιμονοποιεί την αντίπαλη άποψη. Αναπτύσσει επιχειρήματα. Υπερασπίζεται τη δυναμική των πραγμάτων, μάχεται τα στερεότυπα. Ας αφήσουμε στην άκρη τα ευδιάκριτα περί αυτοσαρκασμού ή χαρισματικής περσόνας, και ας περιοριστούμε στην ικανότητα, αλλά και επάρκεια γνώσης και συναισθήματος, να μπορεί να συντονίζεται με μια σπουδαία και ιδιόμορφη συγγραφέα, όπως η Μέριλιν Ρόμπινσον, για παράδειγμα, και το αποτέλεσμα να είναι μια συναρπαστική συζήτηση (φθινόπωρο του 2015).

«Επιστρέφουμε» όλο και πιο συχνά στον Ομπάμα. Ο χρόνος θα αποφασίσει αν πολιτεύτηκε ή όχι σωστά εντός ή εκτός της χώρας του. Ομως, για ένα μεγάλο αριθμό πολιτών εκτός Αμερικής αποτελεί πρότυπο ηγέτη, με όρους πραγματικούς και καθόλου μυθοποιητικούς. Πριν από 15 ημέρες μια νέα έρευνα του Ευρωβαρόμετρου έφερε στην επιφάνεια ένα εντυπωσιακό ποσοστό: περισσότεροι από τους μισούς νέους Ευρωπαίους αισθάνονται περιθωριοποιημένοι στη χώρα τους, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Το δείγμα ήταν 10.294 νέοι (16-30 ετών), από 28 χώρες–μέλη. Είναι ο ίδιος αριθμός με τους αποφοίτους του Πανεπιστημίου Rutgers, στους οποίους απευθύνθηκε ο Ομπάμα. Είναι όλοι, και οι μεν και οι δε, προικισμένοι νέοι άνθρωποι σε μια αποφασιστική στιγμή της ζωής τους. Είναι όλοι «περισσότερο εκτεθειμένοι» σε έναν κόσμο «διασυνδεδεμένο όσο ποτέ». Οι πολιτικές παρεμβάσεις δεν στοχεύουν μόνο στο να δημιουργούν καινούργιες θέσεις εργασίας, αλλά και να συνδιαμορφώνουν εργαζομένους με διαφορετικές αντιλήψεις και θεώρηση του κόσμου. Αρκεί η πολιτική ηγεσία να είναι μέρος αυτού του κόσμου που αλλάζει και δεν αντιστέκεται στην αλλαγή.