Political Maelstrom at the Heart of the World

<--

Η δίνη στην καρδιά του κόσμου

ΠΟΛΙΤΙΚΗ 08.07.2016

Το διεθνές σύστημα που διατηρούσε κάποια μορφή τάξης στη γεωπολιτική και στην παγκόσμια οικονομία αποδυναμώνεται με τρομακτική ταχύτητα. Είναι σαν ο κάθε παράγοντας να κάνει ό,τι μπορεί για να επισπεύσει την κατάρρευση του κέντρου και να εμποδίσει την επαναφορά του. Σε σημαντικές χώρες, ο πληθυσμός είναι διχασμένος σε ολοένα και πιο εχθρικά στρατόπεδα και οι κυβερνήσεις φαίνεται να αγνοούν ότι είναι σε όφελός τους να προστατεύουν το σύστημα συλλογικής ασφάλειας και συνεργασίας. Λάθη του παρελθόντος επιδεινώνονται από σημερινούς δογματισμούς, ενώ στενά πολιτικά συμφέροντα υπονομεύουν την ικανότητα όλων να αντιμετωπίσουν όλο και πιο επικίνδυνα προβλήματα.

Η πιο δραματική έκφανση αυτής της τάσης βρίσκεται στην πολιτική σκηνή των ΗΠΑ και της Βρετανίας αυτές τις μέρες. Οι προεδρικές εκλογές στην Αμερική δείχνουν το μέγεθος του χάσματος μεταξύ της ακραίας Δεξιάς και της ακραίας Αριστεράς. Ο Ντόναλντ Τραμπ εκπροσωπεί την πολιτική των ακτιβιστών του «Πάρτι Τσαγιού», που δεν δεσμεύονται από περιττές ευγένειες στον πόλεμό τους εναντίον του συστήματος. Η Χίλαρι Κλίντον, εκπρόσωπος της προοδευτικής πτέρυγας του κατεστημένου, αναγκάστηκε να αναμετρηθεί για το χρίσμα με σκληρό αντίπαλο από τη λαϊκίστικη πτέρυγα των Δημοκρατικών, τον Μπέρνι Σάντερς. Τα χάσματα αυτά αντανακλούν τη σκλήρυνση θέσεων σε όλο το πολιτικό φάσμα. Μετά τις εκλογές, η χώρα θα παραμείνει διχασμένη και σε σύγχυση, την ώρα που ο κόσμος χρειάζεται ισχυρή ηγεσία.

Η Βρετανία, πυλώνας του μεταπολεμικού διεθνούς συστήματος ασφαλείας, βρίσκεται στη δίνη της αυτοακύρωσης και της απομόνωσης. Το δημοψήφισμα που θέτει τέλος στη συμμετοχή της χώρας στην Ε.Ε. κλόνισε την οικονομία και την πολιτική σκηνή. Απελευθέρωσε ισχυρά διχαστικά ρεύματα και αισθήματα ξενοφοβίας που κρύβονταν κάτω από την επιφάνεια και που τώρα δύσκολα τιθασεύονται. Εάν αυτά όλα δεν αρκούσαν για να οδηγήσουν τη χώρα σε εσωστρέφεια, η δημοσιοποίηση της αναφοράς Τσίλκοτ (Chilcot) για τον ρόλο της Βρετανίας στην εισβολή στο Ιράκ μαζί με τις ΗΠΑ το 2003 θα εντείνει αυτή την τάση απομόνωσης.

Η έκθεση Τσίλκοτ ίσως να έχει ευρύτερες συνέπειες στη διεθνή σκηνή. Η μετέπειτα στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη (όπου η Βρετανία ακολούθησε τη Γαλλία) απέδειξε και αυτή ότι η ανάμειξη στις εξελίξεις σε ξένες χώρες, σε συνδυασμό με την έλλειψη στρατηγικής για την επόμενη μέρα, οδηγεί σε καταστροφή. Η απόφαση των ΗΠΑ να μην παρέμβουν δυναμικά στη Συρία υποδεικνύει αυτό τον νέο δισταγμό. Αλλά πολλοί αναλυτές που αντιτάχθηκαν στην εισβολή στο Ιράκ θα ανησυχούν ότι η έκθεση Τσίλκοτ ίσως αποκλείσει στρατιωτική δράση και όταν αυτή είναι απαραίτητη. Ο πόλεμος, ασφαλώς, είναι πάντα τρομερός αλλά κάποιες στιγμές είναι αναγκαίος· ποιος ηγέτης στο μέλλον, όμως, θα τον αποτολμήσει όταν θα θυμάται ότι αυτό ίσως τον οδηγήσει να μοιραστεί την τύχη του Τόνι Μπλερ, ο οποίος σήμερα λοιδορείται για τα λάθη του;

Η διεθνής τρομοκρατία ανθεί, πολλές χώρες δοκιμάζουν τα όρια συνόρων και συμφωνιών, νέες διενέξεις και οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής θα αναγκάζουν ολοένα και περισσότερους ανθρώπους να γίνουν πρόσφυγες και μετανάστες. Εάν το διεθνές σύστημα διαχείρισης κρίσεων αφεθεί στην τύχη του, καμία χώρα, κανένας λαός δεν θα είναι ασφαλής.

Έντυπη