De documentaire ‘Leaving Neverland’, waarin twee mannen vertellen dat zij als kind door Michael Jackson zijn misbruikt, heeft een schok teweeggebracht. The King of Pop werd al eerder in verband gebracht met pedofilie, maar deze getuigenissen maken het nog aannemelijker dat kinderen in Jacksons persoonlijke kinderparadijs Neverland niet veilig waren.
De vraag die de documentaire onmiddellijk opriep, was of we nu nog naar de liedjes van Jackson mogen luisteren. ‘Beat it’, ‘Billy Jean’, ‘Thriller’, ze zijn sinds decennia niet weg te denken uit ons geheugen en uit de openbare ruimte. Mag je er nu nog van genieten?
De kwestie doet zich vaker voor. Mag je luisteren naar de opera’s van Wagner, die antisemitische uitspraken deed? Mag je nog kijken naar films van Woody Allen, nu zijn adoptiedochter hem van seksueel misbruik heeft beschuldigd? De films en tv-series van Kevin Spacey, de liedjes van R. Kelly: allemaal kunst waar door het gedrag van de maker een nare smaak aan zit.
Het is goed voor te stellen dat mensen nu even geen zin hebben om te luisteren naar de stem van Jackson. Doorgaans slijt dat gevoel van afkeer na een tijdje en gaan de meesten van ons weer genieten van de gewaardeerde muziek. Caravaggio vermoordde iemand vierhonderd jaar geleden. Dat is allang geen reden meer om zijn schilderijen te boycotten. Is dat erg?
Geloofwaardigheid
Nee, het leven van de maker zou het oordeel over een kunstwerk niet moeten beïnvloeden. Een werk is niet beter, mooier, interessanter als het door een beter mens is gemaakt, en andersom. Door de muziek van Jackson te waarderen en ernaar te luisteren, spreken we geen oordeel uit over het al dan niet gepleegde kindermisbruik. Geen enkel misbruikt kind is er bovendien bij gebaat dat we stoppen met luisteren naar deze muziek. Het verbannen van Jacksons muziek uit onze platenkast zou daarom alleen een symbolisch gebaar zijn.
Lastig is wel dat we door van de kunst te genieten de kassa van de artiest laten rinkelen. Een radiostation betaalt een artiest voor het spelen van zijn of haar muziek en helpt zo het imperium van de kunstenaar in stand te houden. Door het draaien van de muziek dragen zenders bovendien bij aan (het herstel van) de geloofwaardigheid van de artiest. Ook het thuis afspelen van muziek via Spotify steunt de kunstenaar financieel, al gaat het per keer om maar heel weinig geld.
Nu is Michael Jackson na zijn overlijden niet meer financieel te raken door een boycot. Er zitten momenteel wel andere artiesten in de cel voor gewelds- en drugsmisdrijven. Zinvoller zou het zijn om hun muziek niet meer te draaien.
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.