We zullen ‘Bernie’ nog wel een paar keer terug zien dit campagnejaar’
Het heeft even geduurd, maar Bernie Sanders is bij de Democraten alsnog uit de race gestapt voor het presidentschap van de Verenigde Staten. Is zijn rol nu helemaal uitgespeeld?
Bianca Pander (Amerikanist en partner bij campagnebureau BKB): ‘Nee, als ik Joe Biden was maakte ik een aantal van Sanders’ plannen tot de mijne en probeerde ik zo hem en zijn Our Revolution-beweging naar me toe te trekken. De beweging van Bernie Sanders bestaat uit veel fanatieke jonge mensen en kleine lokale progressieve organisaties, zoals vakbonden en duurzaamheidsclubs met allemaal hun eigen zeer inhoudelijk gemotiveerde achterbannen. Die moet je achter je scharen om zo de Democratische partij bij elkaar te brengen. Alleen dan kun je er voor zorgen dat ook de linkerzijde en jongere kant van de Democratische partij in november enthousiast genoeg is om naar de stembus te gaan. Want alleen het verhaal ‘Ja, maar nog vier jaar Trump zou nog rampzaliger zijn, dus stem op mij’ is niet voldoende.’
Maarten Zwiers (universitair docent geschiedenis en American studies aan de Rijksuniversiteit Groningen): ‘Hoewel hij officieel niet meer in de race is voor de Democratische nominatie en geen campagne meer gaat voeren, blijft Bernie Sanders wel op de kieslijsten staan in staten waar nog voorverkiezingen gehouden moeten worden. De nominatie kan hij niet langer winnen, maar Sanders kan nog steeds gedelegeerden verzamelen om zodoende druk uit te voeren op Joe Biden om zijn programma progressiever te maken. In 2016 heeft Sanders een vergelijkbare strategie toegepast; hij verloor na een lange voorverkiezingsstrijd van Hillary Clinton, maar Clinton heeft toen wel een aantal van Sanders’ punten overgenomen, bijvoorbeeld het minimumloon van 15 dollar. Sanders heeft ook aangegeven samen te willen werken met Biden om Trump te verslaan, dus we zullen ‘Bernie’ nog wel een paar keer terug zien dit campagnejaar.’
Koen Petersen, politicoloog en Amerikanist – auteur van Einddoel: Witte Huis – Hoe de Amerikanen hun president kiezen: ‘Integendeel, Bernie Sanders heeft van de Democraten een uitgesproken progressieve partij gemaakt. Joe Biden heeft noodgedwongen een ruk naar links gemaakt om de voorverkiezingen te winnen en pleit nu onder meer voor 3,4 biljoen dollar (twaalf nullen!) belastingverhoging en 1,7 biljoen dollar aan klimaatuitgaven in tien jaar tijd, gratis hoger onderwijs en een Amerikaanse variant van het ziekenfonds. Als Biden de cruciale Sanders-achterban wil behouden kan hij dit niet direct in de prullenbak gooien. Maar daarmee schrikt hij wel de gematigde kiezers af die hij nodig heeft om van Trump te winnen – een duivels dilemma. Door Sanders is de politieke speelruimte van de Democraten in het politieke midden geminimaliseerd.’
Bernie Sanders stapte uit de race daags na de omstreden voorverkiezingen in de Amerikaanse staat Wisconsin, waar veel mensen vanwege het coronavirus een keuze moesten maken tussen hun gezondheid en de democratie. Zo’n vijftien Amerikaanse staten hebben vanwege de coronacrisis de voorverkiezingen uitgesteld tot 9 juni, maar Wisconsin volgde dat voorbeeld niet.
Hoe politiek was dit besluit?
Bianca Pander: ‘Echt totaal absurde beelden leverde dat op, mensen die uren en uren in de stromende regen in de rij stonden, op 1,5 meter afstand. Onverantwoord eigenlijk. Hoe politiek dat is? Tja, de rechters die dit besluit namen zijn conservatief en je ziet dat de Republikeinen op allerlei vlakken anders met deze crisis omgaan dan Democraten. Zo liet de gouverneur van Louisiana het Mardi Gras-festival in New Orleans nog gewoon doorgaan en de gouverneur van Georgia heropende de stranden weer, terwijl de verspreiding van het coronavirus maar erger en erger is geworden.’
Maarten Zwiers: ‘De Democratische gouverneur van Wisconsin, Tony Evers, wilde de voorverkiezingen uitstellen, maar Republikeinen in het congres van Wisconsin en conservatieve rechters bij het hooggerechtshof van deze staat hebben dat uiteindelijk tegengehouden. Het past in een strategie die Trump en zijn bondgenoten nu aan het uitrollen zijn en die voortbouwt op een Republikeinse traditie om de stembusgang voor minderheden en kwetsbare groepen in de Amerikaanse samenleving zo lastig mogelijk te maken.’
‘Er zijn nu voorstellen om stemmen via de post mogelijk te maken, in verband met de coronacrisis. De Republikeinen zijn hier fel op tegen, hoewel een deel van de Republikeinse achterban – oude witte stemmers – er mogelijk ook van kan profiteren. Democraten hebben belang bij een opkomst van zoveel mogelijk kiezers. Vanwege de pandemie zal een belangrijk deel van de Democratische achterban wegvallen, bijvoorbeeld mensen met een lager inkomen die geen goede ziektekostenverzekering kunnen betalen en daarom het risico niet willen lopen om corona te krijgen terwijl ze in de rij staan voor het stemhokje. Het toont nog maar weer eens aan dat Sanders’ pleidooi voor ‘Medicare for all’ tevens een versterking zou zijn van het democratische gehalte van het Amerikaanse politieke systeem.’
Koen Petersen: ‘Voor de Democratische voorverkiezingen was de verkiezingsdatum niet heel relevant. Maar op de achtergrond woedt een belangrijkere politieke strijd over hoe verkiezingen structureel beter kunnen worden georganiseerd. Een belangrijke vraag is: mogen kiezers ook hun stem uitbrengen per post in plaats van alleen in het stemlokaal. Door de coronacrisis staat deze discussie weer volop in de schijnwerpers. Verschillende staten hebben hier goede ervaringen mee. De Democraten zijn daar voorstander van, zij denken dat ze daarmee meer thuisblijvers kunnen mobiliseren en betere resultaten kunnen boeken. Republikeinen zien hierin een gevaar, en door op mogelijke frauderisico’s te wijzen proberen zij dit zo lang mogelijk voor zich uit te schuiven.’
Intussen lijkt Joe Biden haast onzichtbaar in deze coronacrisis, terwijl rivaal Donald Trump als president elke dag de aandacht krijgt. Is dit een voorbode voor de presidentsverkiezingen in november?
Koen Petersen: ‘Biden is relatief onzichtbaar omdat hij noodgedwongen vanuit huis campagne moet voeren met videoboodschappen en interviews. Zijn kelder, waar zijn webcam staat opgesteld, maakt bepaald geen presidentiële indruk. Trump is dagelijks in het nieuws. Weliswaar kan ook hij geen campagnebijeenkomsten organiseren, maar hij gebruikt zijn dagelijkse persbriefings als campagneplatform om miljoenen Amerikanen mee te bereiken. Met het Witte Huis als decor en Amerikaanse vlaggen op de achtergrond maakt hem dat optisch uitgesproken presidentieel. Zolang de beperkende maatregelen geldig zijn zal Biden gekooid moeten proberen het Witte Huis te veroveren.’
Bianca Pander: ‘Het is natuurlijk ontzettend lastig campagne voeren voor het team van Biden. Hij moet steeds maar iets verzinnen om het nieuws te halen. En je kunt nu geen bijeenkomsten organiseren waar je normaal ook allerlei lokale pers mee kunt trekken om zo je boodschap te verspreiden. Deze crisis legt aan alle kanten bloot dat de Amerikanen geen onderhoud hebben gepleegd aan hun maatschappij. Het aantal werklozen neemt toe, het aantal verzekerden neemt enorm af, meer en meer mensen komen in financiële problemen en de tweedeling in Amerika wordt groter. Daar ligt dus een kans voor de Democraten. Zij moeten met plannen komen over hoe de Amerikaanse samenleving er uit zou moeten zien post-corona. En Biden kan laten zien dat de Democratische partij veel meer is dan alleen hijzelf, Biden moet andere talentvolle mensen in de etalage zetten. Laten zien dat het toch een partij is die wil strijden voor een beter en eerlijker Amerika.’
Maarten Zwiers: ‘Dit is wel het moment om uit de schaduw te treden en te laten zien dat hij hét alternatief is voor Trump. Biden heeft inmiddels voldoende kansen gehad om zich als zodanig te profileren, want het beleid van Trump om de pandemie te bestrijden is natuurlijk een ramp op zich. Maar in plaats daarvan gaat hij bellen met de president. Ik snap de reflex om in tijden van crisis achter de leider van het land te gaan staan en hem advies te willen geven, maar van presidentieel leiderschap is de afgelopen weken uiteraard geen sprake geweest. Nu Bernie Sanders exit is, moet Biden doorpakken: belangrijke delen van Sanders’ agenda overnemen zodat hij zich daadwerkelijk kan presenteren als het progressieve antwoord op Trumps zwalkende beleid. Laten we trouwens Barack Obama niet vergeten, die zich stil heeft gehouden tijdens de voorverkiezingen maar nu campagne kan gaan voeren voor zijn maatje Joe Biden.’
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.