Trump mag geld opschorten, maar niet tijdens pandemie
Midden in een wereldwijde pandemie besloot de Amerikaanse president dinsdag de financiering aan de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) op te schorten. Hangende een onderzoek naar het functioneren van de organisatie, dat wel eens twee tot drie maanden kan duren, blijven miljoenen dollars uit.
Dat de Amerikaanse president kritiek heeft op de WHO is zijn goed recht. Hij sprak over „ernstig mismanagement en het verdoezelen” van de risico’s van Covid-19. Het zou goed zijn als de president zijn woorden kan onderbouwen. Vorige week al verweet hij de WHO zich te veel op China te oriënteren en noemde hij de organisatie laks over het instellen van een reisverbod.
Trump is niet de enige met kritiek. Ook onder anderen de Australische premier Morrison vroeg zich af waarom er geen wereldwijd reisverbod kwam, en waarom de WHO China niet terecht wijst over het heropenen van diens markten. De virusuitbraak begon in december in Wuhan mogelijk op een markt waar levende dieren werden verkocht.
De vraag mag ook gesteld of de WHO snel genoeg heeft opgetreden in de eerste weken na de uitbraak. Op 5 januari kwam de eerste melding van de besmettingshaard in China en de organisatie benadrukte in eerste instantie dat er geen aanwijzingen waren dat het nieuwe virus net zo dodelijk zou zijn als het sars-virus. „Op basis van de nu beschikbare informatie”, dat wel. „Waakzaamheid” was geboden.
Het gebrek aan tanden is ook een mankement van de WHO. De organisatie is afhankelijk van de informatie die zij van de lidstaten krijgt. Sinds sars moeten uitbraken van besmettelijke ziekten gemeld in Genève. Op 11 januari deelden de Chinezen de volledige genetische sequentie van Covid-19, pas eind van die maand lieten zij de experts van de WHO toe. Dat is overigens voortvarender dan bij de uitbraak van sars.
De WHO vaardigt verder richtlijnen uit, landen dienen zich daaraan te houden. Maar ze heeft geen stok, er zijn geen sancties voor lidstaten die dat niet doen. Toen WHO-baas Tedros Adhanom Ghebreyesus half maart voor de uitbraak van Covid-19 een pandemie noemde, sprak hij tegelijkertijd over de „alarmerende nalatigheid” van sommige landen. In de tussenliggende maanden had Tedros al een paar maal tot actie opgeroepen.
Over al die punten kan gesproken, net als over de wenselijkheid dat één land – de VS – ruim 10 procent van het budget levert in contributie en donatie, en de op een na grootste donoren de particulieren Bill en Melinda Gates zijn. Maar niet nu de experts van de WHO voor veel landen een reddingsboei zijn.
De verdenking die Trump op zich laat juist dit moment te kiezen voor zijn actie, is dat hij zijn eigen falen wil verdoezelen. Hij zoekt een zondebok om de Amerikaanse kiezer te overtuigen dat niet zijn regering maar een ander verantwoordelijk is voor het hoge dodental en de hoge werkloosheid in de VS. Zoals hij eerder consequent sprak van „het Chinese virus” en niet Covid-19.
De hoofdredacteur van het gezaghebbende medische tijdschrift The Lancet noemde Trumps besluit de financiering aan de WHO op te schorten „een misdaad tegen de menselijkheid”. Dat zijn grote woorden. Maar te midden van een pandemie is zijn beslissing zeker gevaarlijk te noemen.
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.