Doomsday

<--

De bestorming van Capitol Hill door aanhangers van president Donald Trump brengt de Amerikaanse democratie een zware slag toe. Ervan herstellen zal langer duren dan één presidentsambt.

De schade die Donald Trump aan de Amerikaanse democratie heeft aangericht, is groter na de presidentsverkiezingen dan ervoor. De beelden van 6 januari 2021, met zijn aanhangers op de trappen van het Amerikaanse Congres, hebben niets meer te maken met een representatieve democratie, maar alles met een totaal verdeelde maatschappij die niet meer politiek verbonden is.

Dat Trump zonder bewijs bleef herhalen dat de verkiezingen zijn vervalst, is heel diep ingeslepen bij zijn aanhangers. En dan mag de aanhang van de verkozen president Joe Biden groter zijn, die van de huidige president staat ook voor ongeveer de helft van de Amerikanen.

Dinsdag moesten de laatste twee Senaatszetels verdeeld worden in de staat Georgia. De Democraten hebben één zetel veroverd, en misschien ook de tweede. Dat zou hen een overwicht geven in de Senaat, waar dan 50 Democraten en 50 Republikeinen zetelen, omdat Kamala Harris als vicepresident een beslissende stem krijgt.

Woensdag moest het Congres, de verenigde vergadering van het Huis van Afgevaardigden en de Senaat, de verkiezingsuitslag van 3 november bevestigen. Trump besliste om gelijktijdig een meeting te organiseren en andermaal voor zijn talrijk opgekomen aanhang te klagen over een ‘gestolen’ verkiezing. Het signaal om het Congres te bestormen werd zo gegeven.

Dat gebeurde ook. Binnen de muren van het Congres werden de discussies afgebroken. Daarmee is de officiële proclamatie van de verkozen president Biden meteen uitgesteld.

Hoe dit ook afloopt, het is een zware slag voor de Amerikaanse democratie. Het hele systeem wordt nu in vraag gesteld. Los van de vraag of enige rede of logica in dit verhaal zit, rest vooral de vaststelling dat het geloof in verkiezingen dood is in een natie die jaren beweerde de democratie naar andere landen te exporteren.

Het is niet alleen een donkere dag voor de VS. Het is duidelijk dat de bestorming van het Capitool wereldwijd een grote impact gaat hebben. Autoritaire leiders in China en Rusland lachen in hun vuistje. Het westerse model van democratisch opgebouwde samenlevingen krijgt meer dan een stevige dreun.

Voor Biden is dit een nachtmerrie. Niet alleen omdat de machtsoverdracht in complete chaos aan het eindigen is, maar vooral omdat hij weer geloofwaardigheid aan de VS moet geven. Het is niet omdat hij een meerderheid heeft in het Congres – als hij Georgia wint – dat hij de vrije baan heeft. De beelden van woensdag zullen lang nazinderen. Beelden waar onaanraakbare plaatsen van macht plots veranderden in plekken van chaos en geweld.

Dit is D-Day voor de Amerikaanse democratie. Maar D staat voor Doomsday. Herstellen van deze slag zal langer duren dan één presidentsambt.