یک ماه از سال جدید میلادی گذشت در حالی‌که همچنان جنگ بایدن ـ پوتین در اوکراین ادامه دارد و مهم‌ترین رویداد برای مجموعه روابط بین‌المللی کشورها است. در تنظیم روابط آمریکا و اتحادیه اروپا با دیگر کشورها، جنگ در اوکراین و چگونگی مواضع سیاسی کشورها درباره این جنگ با شاخصه رد یا تعدیل «روسیه» و مواضع پوتین، ملاک ارزشیابی تنظیم روابط دو و چند جانبه شده است. بسیاری از کارشناسان سیاسی و نظامی در اروپا و آمریکا اگرچه جنگ در اوکراین را نقطه عطف مهم برای آینده جهان، بهویژه کشورهای غربی (اروپا و آمریکا) می‌شمارند، اما بعد از گذشت یک سال از این جنگ، همچنان توان آینده‌نگری دقیق برای آن (کدام طرف پیروز می‌شوند) ندارند! لذا در اغلب برداشت‌های تحلیلگران، این ارزیابی‌ها دیده می‌شود:
۱ـ ارزیابی دولت بایدن از طولانی شدن جنگ، اشاعه گزاره سیاسی ـ تبلیغی تقابل دمکراسی با دیکتاتوری از سوی غرب متحد (اروپا و آمریکا) است. هرچه این جنگ طولانی‌تر شود، «پوتین» و همراهان او به دایره انزوای بین‌المللی رانده می‌شوند تا آنجا که شکست را بپذیرند.
۲ـ اصلی‌ترین برنامه کنونی کاخ سفید و بایدن، پیروزی دمکرات‌ها در انتخابات ریاست جمهوری آینده است. ارزیابی بایدن و همراهانش در دولت آمریکا این است که ادامه مقاومت در اوکراین مرحله به مرحله پوتین را به «گوشه رینگ» خواهد برد و «هیبت» قدرتمندی او را فرو خواهد ریخت. بایدن جنگ در اوکراین را یک فرصت برای پیروزی خود و حزب دمکرات‌ها در انتخابات آینده آمریکا می‌شمارد!
۳ـ برخی نظرپردازان سیاسی ـ نظامی پی‌آمد طولانی‌تر شدن جنگ در اوکراین را شکاف و اختلافات «فرا آتلانتیکی» دانسته‌اند و نوشته‌اند: «چندین محور اختلافی در موضوع جنگ اوکراین میان متحدان در ناتو وجود دارد. نخست به نظر می‌رسید بار دیگر موضوع مهم و فوری «غرب در مواجهه با روسیه» بر تمامی اختلافات فائق خواهد آمد اما اظهار نظر بایدن در کاخ سفید مبنی بر محدودیت‌های وی در حمایت از اوکراین به واسطه مخالفت برخی از متحدان اروپایی با ادامه جنگ فراگیر با روسیه، مسأله را چالش برانگیزتر از آنچه تصور می‌شد، نشان داد. در جبهه پشتیبانی ناتو، موضوع کمک‌های تسلیحاتی و مالی، خطرات و بحران‌های ناشی از ادامه جنگ، ادراک اروپای شرقی و غربی از موضوع تقابل با روسیه، عمده اختلافات را تشکیل می‌دهند. با آغاز جنگ، ایالات متحده و متحدان ناتویی آن، یکصدا حمایت از اوکراین را در دستور کار قرار دادند. در ایالات متحده، سناتورهای جمهوریخواه با صدای رسا از بایدن خواستند که هرچه سریع‌تر سلاح‌های آمریکایی را در اختیار کی‌یف قرار بدهد، اما در حال حاضر بسیاری از سناتورهای جمهوریخواه از کمک‌های مالی و تسلیحاتی بایدن به اوکراین انتقاد می‌کنند. دلیل آن اما به مسائل مختلفی ارتباط دارد. بخش عمده‌ای از بدنه حزب جمهوریخواه بهویژه جریان «اول آمریکا» معتقدند که اروپا بار دیگر در حال گرفتن سواری رایگان از ایالات متحده است. در این برهه، ایالات متحده بخش عمده‌ای از بار کمک‌های مالی و تسلیحاتی به اوکراین را بر دوش می‌کشد. تا ماه اکتبر سال ۲۰۲۲ میلادی، واشنگتن ۵ر۸ میلیارد دلار به اوکراین کمک کرده است. این در حالیست که ارزش کمک‌های ارسالی اتحادیه اروپا به اوکراین در مدت مشابه میلادی، از عدد ۶ر۳ میلیارد دلار تجاوز نمی‌کند.»
۴ـ از آغاز جنگ در اوکراین بسیاری از استراتژیست‌های
سیاسی ـ امنیتی در غرب گفتند که این جنگ تقابل بایدن و پوتین است و پتانسیل کشیده شدن به یک جنگ اتمی را دارد! اکنون بسیاری از بروز چنین فاجعه بزرگ بهویژه در مجامع بین‌المللی هشدار می‌دهند. جنگ اوکراین به نقطه عطف خطرناک برای مجموعه روابط بین‌المللی مبدّل شده است. اگرچه برخی کشورها از جمله چین، هند و کشورهای نفتی ـ عربی در خلیج‌فارس از امتداد جنگ در اوکراین سود برده و می‌برند.
سه پیش‌بینی برای ادامه جنگ در اوکراین دیده می‌شود که عبارتند از:
۱ـ جنگ فرسایشی همچنان ادامه خواهد داشت و هر دو طرف جنگ، هزینه‌های سنگینی می‌پردازند. طرف روسی در این جنگ در حالی‌که خسارت‌های بسیار و غیرقابل پیش‌بینی خواهد داشت، اما مدام مسیر ادامه جنگ را فرسایشی و زمان‌پذیر می‌سازد.
دولت اوکراین دیروز اعلام کرد «با عبور از زمستان و تعدیل هوای سرد، مسکو در تدارک ۵۰۰ هزار سرباز است تا عملیات نظامی جدید را کلید بزند.» همزمان از سوی آلمان، فرانسه، انگلیس و آمریکا ارسال تانک‌ها و دیگر ادوات جنگی به اوکراین با تشدید جنگ روانی و فضاسازی‌های خبری ـ تبلیغاتی ادامه دارد. البته واشنگتن اخبار تحویل هواپیماهای اف‌ـ۱۶ به ارتش اوکراین را تکذیب کرد. در چنین شرایطی است که،
۲ـ تلاش سیاسی برای اعلام آتش‌بس و حل سیاسی این بحران از سوی سازمان ملل با همراهی چند کشور ادامه دارد، اما به نظر می‌رسد این تلاش‌ها چندان به نتیجه‌ای زودرس نرسد.
۳ـ افزایش التهاب‌ها در ادامه جنگ همراه با گسترش خسارت‌های گوناگون و گسترده‌تر تا جایی که احتمال کلید زدن به جنگی اتمی را افزون‌تر سازد!
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.