Bert Brussen Discusses: ‘How Stephen King Defined Literature’

Published in De Volkskrant
(Netherlands) on 26 November 2012
by Bert Brussen (link to originallink to original)
Translated from by Anne Hukkelhoven. Edited by Keturah Hetrick.
For columnist Bert Brussen, as a novice reader, the fantastic and scarily realistic stories of Stephen King defined exactly what literature was supposed to be: the endless possibility of creating new worlds.

It took a long while before I actually started reading Stephen King. The displayed covers at the [Dutch Warehouse chain] Makro were certainly so attractive that I felt the urge to glance through the books and fantasize about the undoubtedly fantastic content, but the thickness and especially the fact that these were real books for “big people” still created a hurdle. And who knew if I would have nightmares because of it.

The day I did start reading them was the day that a film of Stephen King was aired, undoubtedly on [Dutch TV channel] Veronica. It must have been 1983’s “Christine,” directed by John Carpenter, pretty decent adaptation of King’s novel about a Chevrolet with magical powers. It could also have been “Maximum Overdrive,” an extremely bad movie directed by King himself (who, by the way, makes it a habit to make a cameo in all his movies), which, except for the music of AC/DC, is based on the nice but ultra short story “Trucks.” In any case, after seeing those movies I was sure: I would start reading Stephen King.

Maine

My first King novel was “The Monkey,” a bundle of two stories, “The Monkey” and “The Mist.” “The Mist” was a particularly direct hit. Everything that makes Stephen King Stephen King is in it. It is set in Maine — as are all his stories — the place where King grew up. It is about unknown monsters (they are normally only in nightmares) and an intelligent man — writer, handsome, white, American — who has to stand by and watch how an entirely new dimension, possibly caused by the army and the government, thoroughly destroys his life.

Typical King: the personification of the American man; a family man with a big love for cars, rock music and baseball; the ultimate middle-class guy dreaming of the American dream, inexplicably ending up in a nightmare — a nightmare that involves touches of reality in general (King’s books “Christine” and “Cujo” coincided with reality when he was hit by a pickup truck driven by a redneck who overlooked King because he was petting his dog) and American society in particular. But King’s books always contain deeply developed characters who are seldom completely normal. In every character that Stephen King brings to life, insanity lives only one floor below reason.

By the way, “The Mist” has an open ending, something I am always a big fan of in horror and fantasy stories. Because an open ending is possibly even worse than the horror itself; what possibly happened to the main characters will haunt you forever. Those open endings are actually forbidden in Stephen King movies, because Americans always want everything to end well. At the end of “The Mist,” the reader does not know whether the mist or the monsters will ever disappear, while the movie (don’t watch it — it’s too bad) leaves not a single doubt.

Library

After the collection “The Monkey,” I didn’t hold back. The books that were so invitingly on display at the Makro, with their attractive covers, were thankfully also available in the library. They were easily recognizable by the childish icon on the cover of every library book, a little ghost on every horror book. (We’re talking about a Dutch library here, and of course, we wouldn’t want a clueless library book borrower to come home with a book whose content is unexpectedly and unnecessarily hurtful. Therefore, the library has overcome this by clearly providing each book with a fitting icon: a little ghost for horror, pistol for thriller, capital L for literature and so on and so on. Even the illiterate could go to the library.)

Unfortunately, as things go in the world of The Only True Literature, Stephen King quickly turned out to be called “non-literature.” Too trite, too much fiction, too plastic or too cruel. Whoever knows where the line between reading material and literature is may speak up. In any event, King by no means agreed with that and has, in prefaces and his biographical “King on King,” repeatedly complained about his critics, who consistently attack his wordiness, and about the fact that he, as an English literature academic, always gets set aside as cheap entertainment.

New Worlds

Sales figures are obviously no measure of what defines literature. To the contrary, mega-sales of Harry Potter or E.L. James’ “50 Shades of Grey” still do not make it literature (please do not claim otherwise). But for me, as a novice reader, King’s fantastic and simultaneously frighteningly-realistic stories defined exactly what literature was supposed to be: the endless possibility of creating new worlds; the possibility of conjuring up a mood that is nowhere to be found in reality, or is so recognizable that it is oppressing, freeing or comforting; the possibility of telling a story and, with that, temporarily elevating people above conscious existence. Without the apparent prerequisites that “literature” needs to fulfill, King’s writing is evidently capable of leading literally millions of people to an entirely new dimension that can only exist in books.

Either way, King succeeded in winning me over to literature and, for what it’s worth, his work stimulated my development in both reading and writing. For a writer who writes solely “reading material,” his is a superb achievement.


Voor columnist Bert Brussen als beginnende lezer definieerde de fantasierijke en tegelijkertijd zo angstaanjagend realistische verhalen van Stephen King precies dat wat literatuur hoorde te zijn: de oneindige mogelijkheid tot het scheppen van nieuwe werelden.

Een open einde is nog erger dan de inhoud van de horror zelf: het blijft je voorgoed achtervolgen wat er mogelijk gebeurd zou kunnen zijn met de hoofdpersonen
Het duurde een lange tijd voordat ik ook daadwerkelijk Stephen King ging lezen. De uitgestalde covers bij de Makro waren weliswaar zo aantrekkelijk dat ik de behoefte voelde de boeken door te bladeren en te fantaseren over de ongetwijfeld fantastische inhoud, de dikte en vooral het feit dat het hier ging om echte boeken voor 'grote mensen', bleven nog altijd een drempel. En wie weet zou ik er wel eng van gaan dromen.

De dag dat ik ze wel ging lezen was de dag dat een verfilming van Stephen King werd uitgezonden (ongetwijfeld op Veronica). Het zal 'Christine' zijn geweest, uit 1983, geregisseerd door John Carpenter en een vrij redelijke bewerking van Kings roman over een Chevrolet met magische krachten, maar het kan ook 'Maximum Overdrive' zijn geweest, een bijzonder slechte film door King zelf geregisseerd (die er overigens een gewoonte van maakt om in al zijn verfilmingen als cameo op te duiken), op de muziek van AC/DC na, gebaseerd op het aardige maar uiterst korte verhaalt 'Trucks'. Hoe dan ook, na het zien van die films wist ik zeker: ik zou Stephen King gaan lezen.

Maine
Mijn eerste King was De Aap, een bundeltje met twee verhalen, te weten: De Aap (The Monkey) en Dichte Mist (The Mist). Vooral Dichte Mist was een directe voltreffer. Alles wat Stephen King Stephen King maakt, zit er in. Het speelt zich af in Maine, zoals alle verhalen van King zich afspelen in Maine, waar hij zelf is opgegroeid. Het gaat over onbekende monsters (die zitten normaal alleen in nachtmerries) en het gaat over een intelligente man, schrijver, knap, blank, Amerikaan, die lijdzaam moet toezien hoe een geheel nieuwe dimensie, mogelijk veroorzaakt door het leger en de overheid, zijn leven grondig verwoest.

Typisch King: de personificatie van de Amerikaanse man. Een gezinsman met een grote voorliefde voor auto's, rockmuziek en honkbal. De ultieme middenklasser, dromend van de Amerikaanse droom, die dankzij onverklaarbare oorzaken in een nachtmerrie terechtkomt. Een nachtmerrie die altijd veel raakvlakken heeft met de realiteit (Kings boeken Christine en Cujo vielen in realiteit samen toen hij werd aangereden door een pick-uptruck bestuurd door een redneck die King over het hoofd zag omdat hij zijn hond aan het aaien was) in het algemeen en de Amerikaanse maatschappij in het bijzonder. Maar altijd: diep uitgewerkte psychologische karakters die zelden volkomen normaal zijn. In elk karakter dat Stephen King tot leven roept woont de waanzin slechts één verdieping lager dan het verstand.

Dichte Mist heeft overigens een open einde, iets waar ik altijd groot voorstander van ben in horror- en fantasyverhalen. Een open einde is namelijk zo mogelijk nog erger dan de inhoud van de horror zelf: het blijft je voorgoed achtervolgen wat er mogelijk gebeurd zou kunnen zijn met de hoofdpersonen. Die open eindes zijn trouwens verboden in Stephen King-verfilmingen omdat Amerikanen altijd willen dat alles aan het einde van de film weer goed komt. Vandaar ook dat aan het eind van de novelle Dichte Mist de lezer niet weet of de mist, en de monsters, ooit nog zullen verdwijnen terwijl de verfilming (niet kijken, te slecht) daarover geen enkele twijfel laat bestaan.

Bibliotheek
Na de bundel De Aap was er voor mij geen houden meer aan. De boeken die bij de Makro zo uitnodigend stonden uitgestald met hun aantrekkelijke covers stonden godzijdank ook in de bibliotheek. Makkelijk te herkennen aan het infantiele icoontje op de rug van elk bibliotheekboek: een spookje op elk horrorboek. (Het gaat hier om een Nederlandse bibliotheek en we zouden natuurlijk niet met zijn allen moeten willen dat een argeloze biebboekenlener zomaar met een boek thuiskomt waarvan de inhoud onverhoopt kwetsend is. Dus had de bibliotheek dat ondervangen door elk boek duidelijk van een passend icoontje te voorzien: spookje voor horror, pistool voor thriller, hoofdletter L voor literatuur, ga zo maar door, zelfs de analfabeet kon nog in de bieb terecht).

Helaas, zoals dat gaat in de wereld van Enige Echte Literatuur, bleek Stephen King al snel 'geen literatuur' te heten. Te plat, teveel fictie, te plastisch of te gruwelijk: wie weet waar de grens tussen lectuur en literatuur zich bevindt mag het zeggen. King zelf was het er in elk geval lang niet altijd mee eens en heeft, in voorwoorden en zijn biografische 'King over King' herhaaldelijk geklaagd over de critici (die het steevast van langdradigheid beschuldigen, overigens niet geheel ten onrechte) en het feit dat hij, nota bene als academicus in de Engelse letteren, altijd weer wordt weggezet als goedkoop vermaak.

Nieuwe werelden
Nu is verkoopaantallen uiteraard geen maat voor 'literatuur'. Integendeel. Van Harry Potter of E.L. James' 50 Tinten Grijs worden giga-aantallen verkocht, dat maakt het nog geen literatuur (alstublieft niet). Maar voor mij als beginnende lezer definieerde de fantasierijke en tegelijkertijd zo angstaanjagend realistische verhalen van King precies dat wat literatuur hoorde te zijn: de oneindige mogelijk tot het scheppen van nieuwe werelden.

De mogelijkheid een sfeer op te roepen die nergens anders in de realiteit te vinden is, of minstens zo herkenbaar is dat het beklemmend, bevrijdend of troostend is. De mogelijkheid een verhaal te vertellen en de lezer daarmee tijdelijk te verheffen van het bewuste bestaan. Weliswaar zonder de, kennelijke, randvoorwaarden waaraan literatuur moet voldoen maar overduidelijk voldoende om letterlijk miljoenen lezers mee te voeren naar een geheel nieuwe dimensie die alleen in boeken kan bestaan.

Hoe dan ook, King lukte het om mij voor de literatuur te winnen en, voor wat het waard is, mijn ontwikkeling in zowel lezen als schrijven te stimuleren. Voor een schrijver die uitsluitend 'lectuur' schrijft, is dat een grootste prestatie.
This post appeared on the front page as a direct link to the original article with the above link .

Hot this week

Austria: Donald Is Disappointed in Vladimir

Japan: US President and the Federal Reserve Board: Harmonious Dialogue To Support the Dollar

Germany: It’s Not Europe’s Fault

Canada: No, the Fed Was Not ‘Independent’ before Trump

Austria: If This Is Madness, There is a Method to It

Topics

Austria: Donald Is Disappointed in Vladimir

Austria: If This Is Madness, There is a Method to It

Germany: It’s Not Europe’s Fault

Germany: Donald Trump’s Failure

Canada: No, the Fed Was Not ‘Independent’ before Trump

Spain: State Capitalism in the US

Mexico: Urgent and Important

Peru: Blockade ‘For Now’

Related Articles

Hungary: The Bridge Is Too Low for Jeff Bezos’ Yacht

Netherlands: Biden Wants To Fight Populism with Popularism

Netherlands: Trump’s Legacy: An Active Supreme Court Leaves a New Mark on America

Netherlands: The US Senate Is Playing a Game of Russian Roulette That Will Have Worldwide Consequences

Thailand: Fixing the US-China Tech Split