From a Divided Past to a Shared Future

<--

Scheffer: ‘Obama kan ook Nederland inspireren’

Van onze verslaggeefster Leen Vervaeke

Gepubliceerd op 05 november 2008 18:16, bijgewerkt op 5 november 2008 18:19

AMSTERDAM – Ja, het is een historische doorbraak dat Amerika een zwarte president verkozen heeft. Maar nog belangrijker: ‘Hij is ook een president voor iedereen,’ reageert publicist Paul Scheffer op de verkiezingsoverwinning van Obama.

Samen met hoogleraar en amerikanist Ruth Oldenziel en de Amerikaans-Nederlandse hoogleraar James Kennedy gaf hij een lezing tijdens de verkiezingsnacht in de Amsterdamse Melkweg. Nadat de uitslag bekend was, vroeg de Volkskrant hen om een reactie.

Scheffer: ‘Obama’s kracht is een ideaal dat voortkomt uit zijn levensverhaal. Hij komt uit een gemengd huwelijk, is kind van een immigrant, staat buiten de geschiedenis van de slavernij. Hij bevestigt niet de etnische identiteit, maar overstijgt ze. Hij keert terug naar het ideaal van de burgerrechtenbeweging, een kleurenblinde samenleving, maar zonder de verbittering van die beweging over verbroken beloftes.’

Kan hij dan wel veel betekenen voor de zwarte gemeenschap?

Scheffer: ‘O ja, ik zag de tranen in de ogen van Jesse Jackson en Oprah Winfrey. Een zwarte CNN-presentator verwoordde het goed: nu hebben Afro-Amerikanen geen excuus meer, ze moeten hun eigen lot in handen nemen.’

Oldenziel: ‘Obama is een rolmodel. Ik hoorde Afro-Amerikanen die zich hebben ingeschreven voor de avondschool, nu ze zien hoe ver je het kan schoppen.’

Is de euforie, die we op tv-beelden zagen, niet voorbarig? Obama moet enorme problemen oplossen.

Oldenziel: ‘Die euforie is niet zo oppervlakkig. Het is een ontlading van progressief en ook gematigd Amerika dat in de afgelopen acht jaar helemaal getraumatiseerd is geraakt onder Bush. Zij hadden voor Al Gore gestemd, en kregen een heel andere president. Dat opgekropte gevoel zie je nu exploderen. Het trauma krijgt een plaats.’

Zal Obama op geduld van de kiezers kunnen rekenen om de grote problemen op te lossen?

Kennedy: ‘Het hangt ervan af. Als de economie nog verslechtert, mensen uit hun huis worden gezet, de werkloosheid oploopt, dan zal het geduld snel afnemen. Met de hervorming van de gezondheidszorg, waar de Amerikanen nu al zo lang op wachten, zullen ze meer geduld hebben.

‘Aan de economie kan Obama zelf niet veel veranderen. Communiceren wordt zeer belangrijk. Na Bush zijn de mensen weer aan een great communicator toe, die dingen uitlegt, die de pijn aanvoelt en hoop biedt. Dat zal Obama wellicht goed kunnen benutten.’

Oldenziel: ‘Amerika heeft behoefte aan een volwassen gesprek, en dat zal Obama bieden. Hij heeft nu al aangegeven dat hij niet alle beloftes zal kunnen invullen, maar zegt: ik zal daar oprecht over zijn.’

Wat betekent Obama’s verkiezing voor Nederland, of Europa?

Oldenziel: ‘Het volwassen gesprek dat Obama met de Amerikanen zal aangaan, zal hij ook met ons in Europa aangaan. Hij zal meer uitgaan van wederkerigheid. Op vlak van klimaatverandering betekent dat dat Amerika meer zal doen. Ik verwacht een rol voor Al Gore. Maar in Afghanistan zal hij het engagement van Europa vragen. Dat wordt nog een hele dans.’

Scheffer: ‘Ik hoop dat zijn omgang met etnische verschillen een inspiratie kan zijn voor Nederland. We zouden hier minder moeten praten over een verdeelde afkomst, en meer over een gedeelde toekomst.’