Je hebt de orthodoxe islam. De politieke islam. De polderislam. De euro-islam. Maar is er ook nog Amerikaanse variant van de islam. Ik heb er nooit van gehoord. Dat is opmerkelijk, aangezien de VS bekend staan als het toonbeeld van een geslaagde integratie van minderheden in dat land.
Twee jaar geleden deed Newsweek in een lang artikel uit de doeken hoe geweldig Amerikaanse moslims in Amerika waren geïntegreerd. In ieder geval luidde de conclusie dat de Europese moslims slechter geïntegreerd zijn in Europa dan moslims in de VS. De Amerikaanse zijn minder vaak werkloos, hoger opgeleid, politiek actiever, en ze verdienen relatief goed.
Ik geef toe: Amerikaanse moslims voelen zich op de eerste plaats Amerikaans en spreken dat ook uit, terwijl in Nederland het voor een moslim nog altijd lastiger is om zich volledig Nederlander te voelen. Ook als de persoon in kwestie in Nederland geboren en getogen is. Logisch, want Amerika kent in tegenstelling tot Nederland een lange migratiegeschiedenis. Amerika is opgebouwd door migranten, en dus bij uitstek een migratieland. Zowel oude als nieuwe migranten voelen zich er snel thuis.
In de Verenigde Staten wordt ook de nadruk gelegd op het belang van volwaardig en verantwoordelijk burgerschap. Etnische en religieuze afkomst is minder van belang. In Nederland worden de Nieuwe Nederlanders nog steeds als buitenstaanders gezien, ongeacht of ze hier geboren zijn. In het publieke debat worden ze veelal weggezet als ’zij’ die problemen veroorzaken, die zich niet willen aanpassen, en die – als het moslims betref t– een achterlijk geloof aanhangen.
In Jordanië ontmoet ik veel Arabische vrouwen die in Amerika wonen. Ze roemen het land vanwege zijn tolerantie: moslimvrouwen hoeven er zelden het dragen van hun hoofddoek uit te leggen, of hun geloof te verdedigen. Natuurlijk bestaan er in de VS ook vooroordelen over de islam en ligt racisme op de loer. Desondanks voelen de vrouwen die ik sprak zich voor de honderd procent Amerikaans.
Opvallend vind ik hun loyaliteit aan dat land. Amerika bood hen volledige kans op een volwaardige burgerschap, en daarmee is Amerika hun nieuwe vaderland. De moslimgemeenschap in Amerika wordt niet, zoals in Nederland, voortdurend aangesproken op haar ‘afwijkende’ waarden, want die bestaan ook bij elke andere willekeurige etnische of religieuze gemeenschap.
In een pluriforme samenleving kan het niet anders dan dat er sprake is van afwijkende waarden. Uiteraard bestaan er ook gedeelde waarden, zoals het respect hebben voor de nationale rechtorde. Binnen die rechtsorde koestert ieder de vrijheid om zijn of haar leven in te richten.
Een sterke, democratische samenleving bestaat bij de gratie van de ruimte die er is om gedeelde en afwijkende waarden vreedzaam naast elkaar te laten bestaan. Amerika is het ultieme bewijs dat dat kan. Dat is ook de reden waarom Amerikaanse moslims Amerika in hun hart hebben gesloten en zich zonder gêne Amerikaans durven te noemen.
Hoe anders is het in Nederland waar makelaar in angst, Geert Wilders, juist het tegenovergestelde probeert te bereiken. Hij wil moslims isoleren en demoniseren, en angst zaaien onder de meerderheid van de bevolking. Wilders ontneemt moslims het recht zich volwaardige burgers van de samenleving te voelen. Vroegers werd het woord tolerantie gebruikt om de rechten van minderheden tegen de meerderheid te beschermen, maar in dit Wilders-tijdperk wordt tolerantie gebruikt om de zwakste groepen te beledigen en te vernederen.
Toch is haatpredikant Geert Wilders niet het grootste gevaar. Het zijn eerder het hypocriete CDA van Balkenende en de VVD van angsthaas Rutte die mij zorgen baren. Om in de volksgunst te vallen flirten beide partijen met de PVV: regeringsdeelname met de makelaar in angst wordt niet uitgesloten.
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.