Het is een schande dat president Trump zich niet rechtstreeks kan verdedigen in het impeachmentonderzoek, roepen de Republikeinen. Ze hanteren nu een beproefde methode: twijfel zaaien over ‘het proces’.
Nu de feiten zich steeds vastomlijnder aftekenen, nemen Donald Trump en zijn medestanders hun toevlucht tot een andere manier om de impeachmentbevindingen in twijfel te trekken: klagen over het proces.
Deze week vertelde Bill Taylor, sinds mei de Amerikaanse invalambassadeur in Oekraïne, zeer gedetailleerd hoe Trump wel degelijk plotseling een persoonlijke politieke tegenprestatie verlangde van president Volodymir Zelenski, in ruil voor de 391 miljoen dollar aan militaire steun. Hij had het over een ‘hogelijk irregulier kanaal’ naast het gebruikelijke diplomatieke kanaal, waarlangs vazallen van Trump de druk op Zelenski opvoerden. Uiteindelijk, zo vertelde Taylor, wilde Trump dat Zelenski op CNN, een onderzoek zou aankondigen naar zijn politieke opponent Joe Biden en naar de Democraten.
Daar hoor je de Republikeinen echter niet over. Wát er wordt gezegd, in de hoorzittingen, daar gaan de Amerikaanse president en zijn Republikeinse steunpilaren nauwelijks op in. Dát er iets wordt gezegd, en hoe het wordt gezegd, en door wie, en waar: dat zijn de zaken waar de Republikeinen een punt van maken. Als de omstandigheden en betrokkenen verdacht of ongeloofwaardig zijn, dan doen de feiten er niet meer toe, zo lijkt nu de tactiek van de Republikeinen.
Of, zoals senator Lindsey Graham het donderdag verwoordde: ‘Ik wil geen commentaar geven op de inhoud. Ik ben niet hier om te zeggen dat Donald Trump niets verkeerds heeft gedaan. Maar het proces, de poging van het Huis van Afgevaardigden om president Trump af te zetten, gaat alle perken te buiten.’
Het proces heeft het gedaan.
Het mondde woensdag uit in een soort inval van ruim twintig Republikeinse volksvertegenwoordigers in het beveiligde zaaltje waar een hoorzitting zou worden gehouden door de inlichtingencommissie van het Congres. Voor de draaiende tv-camera’s eisten ze dat ook zij aanwezig mochten zijn bij de ‘geheime zittingen’ in de ‘kelder van het Congresgebouw’, in de woorden van rebellenleider Matt Gaetz. ‘Achter die gesloten deuren’, zei zijn collega Steve Scalise uit Louisiana in een persconferentie die aan de inval voorafging, ‘probeert (de Democratische commissievoorzitter, red.) Adam Schiff de president af te zetten.’
Dat bij de hoorzittingen ook de 48 Republikeinen van de betrokken commissies aanwezig mogen zijn, zeiden ze er niet bij. Dat dertien van de bestormers al bij de hoorzittingen waren geweest, zeiden ze er niet bij. Dat in het verleden ook veel door Republikeinen georganiseerde hoorzittingen achter gesloten deuren plaatsvonden, zeiden ze er niet bij. Dat die beslotenheid belangrijk is om te voorkomen dat getuigen hun verklaringen aan elkaar aanpassen, zeiden ze er niet bij.
Het ondergraven van schadelijke bevindingen als resultaat van een oneerlijke procedure is een gangbare methode. Ook het onderzoek van de FBI en Robert Mueller naar de Russische inmenging in de verkiezingen werd door Trump en de Republikeinen weggezet als een politieke smeercampagne, en dat is na het uitbrengen van het rapport nog niet beëindigd.
Sterker nog: donderdag bracht The New York Times het nieuws dat minister Barr van Justitie een strafrechtelijk onderzoek heeft geopend naar de oorsprong van het Rusland-onderzoek, en dus naar zijn eigen ministerie van Justitie. Het is een opwaardering van een in mei (ook door Barr) geopende interne evaluatie van de gang van zaken, en de voorlopige culminatie van een theorie die de hele Russische inmenging als een zogeheten false-flag-operatie ziet: het waren niet de Russen, maar het waren de FBI en de CIA die Trump-medewerker George Papodopoulos in de val lokten toen een Maltese professor op hem afstapte met ‘dirt’ over Hillary Clinton in de aanbieding.
Daarmee krijgt het politieke spiegelpaleis van de regering-Trump er weer een verdieping bij. Met de manoeuvre komen de toenmalige bazen van de FBI en de inlichtingendiensten, James Comey (FBI), John Brennan (CIA) en James Clapper (DNI, overkoepelend spionagedirecteur), drie critici van Trump, in de gerechtelijke vuurlinie te liggen.
De opschaling van dit onderzoek is al een tijdje bezig – Barr ging er speciaal voor naar Rome – maar desalniettemin is de timing van het aan The New York Times gelekte nieuws opmerkelijk, zo in deze week van belastende hoorzittingen. Het onderzoek van Barr creëert een parallelle verhaallijn, met Trump niet als dader, maar in zijn geliefde rol als slachtoffer van machinaties van de zogenaamde Deep State, hoe vergezocht ook.
En verhaallijnen, daar gaat het Trump om, zo bleek juist uit het verhoor van Taylor dinsdag. Of de door Trump gewenste onderzoeken naar Biden en de Democraten (ook Oekraïne zou volgens de rechtse samenzweringstheorieën een rol hebben gespeeld bij de inmenging in de verkiezingen van 2016, maar dan ten behoeve van de Democraten) uiteindelijk iets oplevert doet niet ter zake. Het ging Trump om de aankondiging daarvan, in een ‘public box’, namelijk in een interview op CNN. Gordon Sondland, Trumps belangrijkste boodschappenjongen in dit project, wilde zelfs de concept-verklaring zien die Zelenski zou voorlezen. Dát was de ‘deliverable’ die Trump van Zelenski verwachtte, zo schreef Sondland in een sms’je aan Taylor.
In de hoorzitting dinsdag bevestigde Taylor met meer detail en kleur aan wat in grote lijnen bekend is geworden, sinds het Witte Huis vorige maand een verslag openbaarde van een telefoongesprek tussen Trump en Zelenski op 25 juli. Dat telefoontje, verklapt dankzij een klokkenluidersklacht, vormt nu de basis van het impeachmentonderzoek.
Toen Taylor er bijvoorbeeld achter kwam dat Trump dus een (persoonlijke, want verkiezingsgerelateerde) tegenprestatie verlangde voor de financiële steun aan Oekraïne, sprak hij Sondland daarop aan. Die zei dat het normaal was, omdat Trump een zakenman was. ‘Als een zakenman op het punt staat een cheque te tekenen aan iemand die hem wat verschuldigd is, dan vraagt de zakenman aan die persoon om eerst te betalen, voordat hij de cheque tekent’, zou Sondland tegen Taylor hebben gezegd. Taylor antwoordde dat Oekraïne Trump helemaal niets verschuldigd was, en dat de gang van zaken ‘van de gekke’ was.
Sondland zei dat de deal geen ‘quid pro quo’ was, geen voor-wat-hoort-wat, maar zei wel dat er een ‘patstelling’ zou ontstaan als Zelenski de zaak niet in het openbaar wilde ‘opklaren’.
Maar daarover hoorde je de Republikeinen dus niet die een dag later de volgende hoorzitting bestormden. Alles trokken zij in twijfel, behalve hun president. Hun klachten en verdachtmakingen:
Taylor zou ‘een radicale ongekozen bureaucraat’ zijn. (Hij is een Vietnamveteraan die ook onder president Bush diende.) De lekken vanuit de hoorzittingen zouden ‘selectief’ zijn. (De informatie die meestal naar buiten komt uit de verklaringen die de getuigen zelf voorlezen.) Het zijn beweringen ‘uit de tweede of derde hand’. (Dat klopt, veel van wat Taylor vertelde had hij van anderen gehoord.) En de overkoepelende klacht: wat is dit voor een proces, waarover niet eens is gestemd en waarbij de aangeklaagde (Trump) zich niet eens mag verdedigen?
Dat laatste snijdt deels hout en deels helemaal niet. Inderdaad is Nancy Pelosi, de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, het impeachmentonderzoek begonnen zonder erover te stemmen. Dat is niet verplicht, maar is bij vorige presidentiële impeachments wel gebeurd. Op deze manier voorkomen de Democraten dat de Republikeinen hun eigen getuigen kunnen dagvaarden (Joe en Hunter Biden?). Zo houden de Democraten controle, maar dat maakt de zaak er niet sterker op en geeft Trump en andere betrokkenen een excuus om zich tegen dagvaardingen te verzetten.
Dat Trump zich niet mag verdedigen, zoals bijvoorbeeld Lindsey Graham en Mitch McConnell donderdag riepen, is echter irrelevant. Het onderzoek met de hoorzittingen is de eerste fase van het impeachmentproces, en leidt dan eventueel tot een aanklacht. Pas daarna vindt de rechtszaak plaats, waarin de verdachte zich mag verdedigen, en die vindt plaats in de Senaat. Natuurlijk weten de senatoren Graham en McConnell dat. Maar ze oordelen straks liever over een slachtoffer dan over een dader.
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.