Trump on the Offensive against Michigan

<--

In Gretchen Whitmer uit Michigan heeft Trump een geprofileerde Democraat gevonden om aan te wijzen als corona-zondebok.

Twee monumentale kanonnen staan voor het State Capitol van Lansing, in de Amerikaanse staat Michigan. Geen spoor van moderne beveiliging. Toch is het nog geen twee weken geleden dat gewapende mannen het regeringsgebouw binnendrongen uit protest tegen de maatregelen om de Covid-19-uitbraak te bestrijden. Demonstranten zwaaiden met Trump-vlaggen, met stroppen en borden met Hitler en hakenkruizen. Alles om gouverneur Gretchen Whitmer onder druk te zetten.

Van alle gouverneurs die opdracht gekregen hebben de epidemie te bestrijden, is er niemand die zoveel kritiek krijgt van president Trump en diens aanhangers als Democraat Withmer. De presidentiële tweets zijn nu eens aan ‘Half Whitmer’ persoonlijk gericht – een woordspeling met ‘half wit’, domoor – , dan weer zijn ze een aansporing voor haar tegenstanders: ‘BEVRIJD MICHIGAN!’ Het roept de vraag op waarom hij, van alle Democratische gouverneurs, juist haar tot doelwit heeft gekozen.

Een deel van het antwoord ligt in de positie van Michigan als een mogelijk doorslaggevende swing state bij de presidentsverkiezingen van 3 november. Een ander deel ligt in de maatschappelijke en economische impact van Whitmers maatregelen. De thuisblijfverordeningen in Michigan behoren tot de strengste van het land. In een aflevering van de Daily-podcast van The New York Times bekritiseerde een van de demonstranten de gedwongen sluiting van doe-het-zelf-zaken, juist nu zoveel mensen werkeloos thuis zitten en hun huis willen opknappen. „Was dat nou echt nodig?”

Whitmers antwoord: ja, het is echt nodig, want onze staat is bovengemiddeld getroffen. Toen op 17 maart de lockdown inging, had Michigan 65 bevestigde besmettingen. Op de dag van de eerste demonstratie waren dat er 28.059. Op 30 april, de dag van de tweede demonstratie, waren het er 41.379. Daarmee stond Michigan derde op de lugubere ranglijst van coronabesmettingen per staat. Naar aantal inwoners is Michigan de tiende staat.

Vervelende ranglijst

Aan de andere kant: toen de tweede demonstratie nog moest beginnen, had Michigan er 1,17 miljoen nieuwe werklozen bij sinds de lockdown, 20 procent van de beroepsbevolking. In de VS ligt de werkloosheid nu op 14,7 procent, het hoogste sinds de crisis van de jaren dertig. Michigan staat dus ook bovengemiddeld hoog in die vervelende ranglijst.

Met het instorten van de Amerikaanse economie is Trump zijn belangrijkste campagneboodschap voor de verkiezingen van 3 november kwijtgeraakt. Hij onderstreept in vrijwel elke toespraak dat het hem niet valt aan te rekenen, dat het een plaag is, dat het door China komt.

In een oude industriestaat als Michigan met autohoofdstad Detroit is die boodschap des te belangrijker – Trump beloofde immers dat hij een „toverstok” heeft waarmee hij de maakindustrie en de bijbehorende werkgelegenheid kon terughalen uit China en andere lagelonenlanden.

Michigan was een van de verrassingen bij de verkiezingen van 2016. Trump won hier nipt van Hillary Clinton: met nog geen 11.000 van de bijna vijf miljoen stemmen. In 2018 heroverden de Democraten de staat. Whitmer versloeg haar Republikeinse rivaal om het gouverneurschap met bijna tien procentpunten.

In vrijwel alle recente peilingen ligt Democraat Joe Biden in Michigan voor op Republikein Trump. Ziedaar het belang dat Trump heeft om een geprofileerde Democraat in Michigan aan te wijzen als zondebok.

Whitmer is voorzichtig als haar wordt gevraagd naar de politieke motieven van de president. In een interview met de podcast van The Washington Post zei ze wel dat de demonstraties volgens haar ook politiek gemotiveerd zijn, maar ze wees daarvoor niet richting Trump. Ze maakte ook duidelijk waarom ze dat niet doet. De staten en de gouverneurs zijn verantwoordelijk voor de bestrijding van de epidemie, maar voor financiële en materiële steun afhankelijk van de regering. Een president die zegt dat gouverneurs „aardig” tegen hem moeten zijn om voor hulp in aanmerking te komen, wil je niet tot vijand maken.

De aanvallen van Trump hebben ook een minder negatief neveneffect voor Whitmer. Deze epidemie en de tweets hebben haar een landelijke bekendheid gegeven die ze voorheen niet had. De 49-jarige jurist heeft een lange loopbaan in het openbaar bestuur van de staat. In 2018 voerde ze campagne met de slogan „laten we die verdomde wegen repareren”. Toen ze had gewonnen, liep haar plan meteen averij op doordat ze de accijns op benzine met 12 cent per liter wilde verhogen om de reparaties te betalen. Driekwart van de bevolking was tegen net als vrijwel de hele volksvertegenwoordiging.

Maar sinds de crisis van dit voorjaar is Whitmer ineens opgedoken op de minder vervelende ranglijstjes. Joe Biden heeft beloofd een vrouw als running mate te kiezen. De „woman from Michigan”, zoals Trump haar noemde, kan zomaar kandidaat worden voor het vicepresidentschap.