En weer heeft iedereen het over Donald Trump. Maandagavond pleitte hij voor het op slot gooien van de VS voor alle moslims – niemand meer erin. Totdat Amerika erachter is waarom ze nou zo’n hekel hebben aan het land van de vrijheid.
Het zou een historische stap zijn voor de VS, een afzweren van alles waar het land voor staat. Van de linkse Democratische presidentskandidaat Bernie Sanders tot de uiterst rechtse Republikeinse kandidaat Ted Cruz vielen ze over hem heen. Wordt dit dan eindelijk de week dat hij te ver blijkt te zijn gegaan?
Het leek er maandag niet erg op toen Trump, sprekend op een opgelegd oorlogsschip op Pearl Harbor Day, zijn islamofobe kaarten op tafel legde. De aanwezige fans vonden het prachtig en ‘wijs’, vertelden ze aan de aanwezige verslaggevers. Dat wat Trump wil helemaal niet kan, wettelijk niet en moreel niet, en ook strategisch tegenover de islamitische wereld misschien wel een heel slecht idee is; daar willen ze niet aan.
Deze aanhangers zijn geen gemiddelde Amerikanen. Het zijn Republikeinen, en daarvan een subgroep die politiek actief is, en daarvan dan ongeveer eenderde, momenteel. De politieke datajournalist Nate Silver merkte onlangs op dat het gaat om een stuk of 6 procent van de bevolking, evenveel mensen als er geloven dat de maanlandingen destijds door de Nasa in scène werden gezet.
Snel van Trump af?
Maar toch: Trump staat landelijk aan kop in de peilingen voor de Republikeinse kandidatuur. Dat heeft hij te danken aan uitspraken, over collega-politici, journalisten en moslims, waarvan iedereen aanvankelijk dacht dat hij er niet mee weg zou komen.
Keer op keer zeiden deskundigen dat hij zich onmogelijk had gemaakt. Keer op keer heeft deze correspondent hetzelfde gedacht. Op het Sinterklaasfeest van Nederlanders uit zijn omgeving kreeg hij het voor de voeten geworpen: “Zei jij een paar maanden geleden niet dat we snel van hem af zouden zijn?”
Een bedremmeld zwijgen was op zijn plaats. Trump had net zijn aanhang zien groeien naar maar liefst 36 procent landelijk. En in die peiling was de invloed van de aanslag in San Bernardino niet eens meegenomen.
Goed mogelijk dat die aanslag nog wat extra mensen ertoe heeft bewogen zich in wanhoop maar tot Trump te bekennen. Zo zag hij het zaterdag in elk geval zelf wel: “Elke keer dat het slechter gaat, ga ik weer omhoog”, zei hij op een bijeenkomst voor 2500 mensen in Iowa. “Omdat de mensen vertrouwen in mij hebben.”
Iowa
Maar juist daar in Iowa zeggen de peilingen iets anders: daar hebben nog meer mensen vertrouwen in Ted Cruz. In een peiling die maandag bekend werd gemaakt, haalt Cruz onder de Republikeinse kiezers 24 procent, tegen Trump 19 procent. Het gaat maar om één staat, maar wel een belangrijke. In Iowa wordt op 1 februari het eerst gestemd, en de winnaar van die stemming heeft wekenlang het aureool van iemand die het zou kunnen gaan worden. Dat levert extra aandacht in de media op, extra aanhang, en extra geld.
Interessant is ook, dat juist in Iowa veel kiezers wonen uit de groep waar Cruz zijn landelijke strategie op heeft ingesteld: evangelische christenen. De radicaal-rechtse senator uit Texas heeft zijn natuurlijke aanhang onder de conservatieven van de Tea Party. Hij denkt en belooft, dat hij president kan worden als hij die groep, die zich liever druk maakt over belastingen dan over abortus, kan bundelen met christelijk-conservatieve Amerikanen voor wie het omgekeerde geldt.
Morele gevaren
En dus praat hij behalve over belastingen en veiligheid nu ook veel over de morele gevaren die Amerika bedreigen. Als het Cruz lukt om die coalitie te smeden, is het voor hem een kwestie van afwachten tot Trump landelijk uit de gratie raakt.
Tot voor kort zagen de christelijk-conservatieven in Iowa liever iemand anders winnen: ex-neurochirurg Ben Carson. En ook landelijk leek die op weg om Trump in te halen. Maar met Carson gaat het, in Iowa en landelijk, niet zo goed meer sinds, na de aanslagen in Parijs, zich een zekere oorlogsstemming van Europa en de VS meester maakte. Wat eerst Carsons aantrekkelijke punt was, zijn kalme optreden en zijn voorkeur voor analyserende boven opruiende uitspraken, liet hem opeens onzeker en zwak schijnen.
Die onzekerheid was er misschien ook wel. Met name op buitenlands gebied, waar opeens elke kandidaat over moest kunnen meepraten, was Carson niet goed ingelezen. Zijn adviseurs zetten alles op alles om hem bij te spijkeren, maar erg goed is dat nog niet gelukt.
Hamas = Hummus
Afgelopen donderdag hield hij, net als een aantal concurrenten, een toespraak tot een Joodse groepering binnen de Republikeinse partij. Hij las hem van papier op, wat niet erg gebruikelijk is voor een campagnevoerend politicus. Tot overmaat van ramp bleek hij ook niet te weten hoe je ‘Hamas’ uitspreekt, de naam van de Palestijnse islamitische groepering die sinds 2007 de macht heeft in de Gazastrook en in voortdurend conflict met Israël verkeert. In zijn mond klonk het als ‘hummus’, iets waar Israëliërs en Amerikanen heel wat positiever over denken.
Concurrenten en commentatoren op de nieuwszenders maakten zich er vrolijk over. Maar eigenlijk is het om te huilen natuurlijk: dat wil president worden, en heeft kennelijk de afgelopen acht jaar geen tv-journaal gezien.
Ted Cruz zal dat niet overkomen. Net als Trump kan hij precies aanwijzen wie de vijanden van Amerika zijn en belooft hij die mores te leren. Maar hij zoekt ze wel vooral in het buitenland. Als hij president wordt, beloofde hij onlangs, krijgt het ministerie van defensie gewoon de opdracht IS in Irak en Syrië te vernietigen. Klaar uit.
In Iowa bevalt die combinatie van daadkracht en gelovigheid wel. Gisteren was Cruz voor het eerst koploper in de peilingen in de staat. En misschien is het wel geen toeval dat gisteren de kandidaat die van hem het meest te vrezen heeft, de kandidaat die boven alles een pesthekel heeft aan verliezen, zichzelf nog eens overtroefde. Iedereen had het zo tenminste weer over The Donald.
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.