Less than 1 min.Read

The Culture of Humiliation

April 6, 2015

Published in Gazeta Wyborcza
(Poland) on 23 March 2015
by Jacek Żakowski (link to original link to original)

Translated from by Marta Danon. Edited by Stephen Proctor.

Did you see Monica Lewinsky's lecture on TED? You didn't? Find 20 minutes of calm, turn on the computer, tablet or smartphone, click this link (SEE HERE) and watch. It's really worth it – as we used to say with Najsztub.

Monica Lewinsky is that 20 years old girl who was an intern at the White House and had a romance with President Clinton. The results of this romance were horrendous. The president mixed up his testimony and nearly lost his office. Luckily, his cadence came to an end.

Anyway he himself was not able to run again. But the scandal with Monica Lewinsky caused the vice president, Al Gore — who surely was the most intelligent, the most long-sighted American politician of the epoch, and who seemed to be an absolute shoo-in — to lose to the weak, sometimes grotesque, G.W. Bush, who believed in witchcraft, was mainly interested in football, and had a very vague understanding of the world. Bush became the president because Gore ran his campaign in the shadow of the Clinton-Lewinsky affair, the president could not effectively support him, and the Democrats couldn't efficiently confront the Republicans' swindles because their moral capital was devastated.

The thunderstruck neoconservatives gained power along with Bush. They believed that the American centenary had begun, and the U.S. would achieve what it wanted, if only they kill the Antichrist, who descended upon the Earth. Bush ruined America by inanely deregulating the banks and by spending $3 billion on the absurd war in Iraq (the Polish billion is an American trillion, which is a 1 and 12 zeroes). He fueled global terrorism by completely destabilizing the Arab world, precipitated global warming by holding back the battle against CO2, among others, by blocking the agreement with Kyoto and by withholding the financing of research on renewable energy sources.

The world will continue to live, for a long time, in the shadow of Bush's atrocities, which would not have happened if not for the Monica Lewinsky and Bill Clinton romance. Surely, in Caesar and Cleopatra's time, romances would not have had such a big influence on human history. Surely, hundreds of thousands of people would have avoided death, the Islamic State would have never been created, the spring storks would not have arrived two weeks earlier, and Putin would be as quiet as a mouse if that intern and the president would not have had sex.

Even Shakespeare wouldn't have known that an intimate incident could have such a political effect. To be honest, Clinton and Lewinsky also did not have a chance to foresee that: because they did not understand what a few intellectuals of the Castells and Bauman kind knew, and among politicians maybe only Al Gore knew. Namely, that in the last couple of years, the world has changed dramatically because the bonds and hierarchical structures have been replaced by the overspreading Internet.

However, not just the Net itself is a key to what has happened to the world after the most famous sex in the White House. The key is the phenomenon of Internet culture, which had exploded at that time, and immediately infected the traditional channels of mass culture: the press, radio and television. Lewinsky calls this phenomenon the "culture of humiliation." It is necessary to see her lecture to be able to understand exactly what it is according to observations coming — as Wańkowicz used to say — "straight from the cow."*

People always act prompted by the lowest impulses. On the individual level, the Net did to change much. We run each other down, humiliate one another, peep at each other, we reveal our secrets, have fun at somebody else's expense, and make others laughing stocks throughout human history. For centuries, it was a significant tradition to carry convicts around cities on a gig, or to rush them along the streets in rags, and use the cat o' nine tails for the public to have fun before they see the corpse. And most of all, these things were done in order to allow everyone to spit on the victim and throw a stone or vulgar word. The fact is that this immemorial tradition of joyful tormenting by mobs characterizes the Way of the Cross. It shows how important a role such collective experiences played in the universe of our ancestors.

This mass entertainment of the 20th century was tamed by elite control of mass culture. Especially after World War II, the elites made sure that base instinct did not enter the public sphere. In the press, radio and television, they made sure that privacy, intimacy and dignity
were intact. Tabloids did much more than other newspapers, but they were also under control, so they could not do whatever they wanted. On guard were not only courts, but also editorial associations, journalists and advertisers. The happiness lasted less than half of a century. The appearance of the Internet radically changed the situation. The elites controlling the traditional media lost control of mass communication and started to adjust to standards imposed by the libertine mob. Standards returned to the previous level, which was in force for dozens of centuries, but with a quite significant modification. The elites lost not only the directly administered regulation of the expression of the lowest instincts, but also the influence on the choice of the victim, and the way in which he is to be publicly maltreated, which is traditionally reserved for the authorities.

For centuries, the mob tormented the people indicated by the authorities. Now, it is maltreating anyone it wants. And it does it as it wants. Monica Lewinsky was the first person who experienced this in such a painful way, when the Internet and traditional media showed, for example, 20 hours of records recorded by the CIA of her intimate telephone conversations. At that time, it was a shock. Never before had somebody been completely stripped of privacy, intimacy and dignity in front of the eyes of the whole world. Certainly, Lewinsky was the first of many people who, as a result of humiliation by the Internet culture, wanted to take her life. Her mother correctly feared for her so much that she told her to take a shower with the bathroom doors open. Later on, under the pressure of similar experiences, thousands of people committed suicide.

It was then that week after week, the Internet maltreatment culture exploded, which soon was to turn out the disease called humiliation culture based on constant harassment of other, more or less accidental, victims. From the beginning of the 21st century, a person using media receives less and less information, and instead receives access to both the ritual of common harassment and takes part in a sadistic, collective maltreatment. Readers, listeners and viewers find it increasingly hard to find out what is going on today and very easy to know who is being afflicted today.

Of course, it is not about maltreating for maltreatment's sake. There is always some excuse: the apparent fault, the ostensible meaning of some information or some invented mistake or public scandal (hypothetically, especially in Poland, there is a risk of blackmail). Nobody will just acknowledge that cruelty, humiliating others, stripping people of the veil of humanity, destroying intimacy, secrets or depriving others of dignity amuses him.

After the Lewinsky affair, humiliating people became the cheapest, most popular, and the most commonly integrated form of entertainment into society that is still being provided by mass communication channels. Trillions of viewers watched the murdering of Saddam Hussein and Osama bin Laden, private naked pictures of celebrities, viewed stolen mails and texts, records from hidden microphones and cameras, and records made by bugs installed by the CIA. Everyone can cause each victim or any chosen person suffering with a couple of malicious words that no longer demand any explanation. The law apparently somehow controls it. Apparently, there still are verbally accepted cultural norms, which apparently condemn it, but it all has little meaning. Because in fact, only few earn millions through such methods, but many more improve their state of mind, release anger, ire or aggression. And if something bad happens, one can always, in a Lacan-style strengthening of the perverse satisfaction of the oppressors, allow them to take part in group outrage against the cruelty of the maltreating mob that they had created themselves — by clicking, reading, watching.

I know that you can't change what has happened. But words can. Monica Lewinsky in fact destroyed the world, but also became the first spectacular victim of the new vitiation of the world. Owing to this experience, she discovered something very important that she shared with the lecture listeners. She discovered the importance of even a little empathy in the ocean of base instincts. One empathetic gesture, empathetic word, or one supporting, reaching hand can save a life. It is not about absolution, even if there is something to pardon. It is not about justification, or whether something requires it. It is about dignity, not innocence.

Even a penalty of confinement is not a dignity-depriving penalty — or at least, it should not be. All the more, the penalty for being, for some reason, interesting to the mob should not be depriving someone of their dignity: a penalty more and more people receive only to satisfy the mob. A little gesture of solidarity in oppression can change such a dramatic situation. Every one of us can do it. We need to learn to do so because there are more and more victims, and this problem probably will not change soon.

*Editor's note: Correctly translated, this quote could not be verified.

Kultura upokarzania

Widzieliście wykład Moniki Lewinsky w TED? Nie widzieliście? No to znajdźcie 20 spokojnych minut, włączcie komputer, tablet albo smartfon, kliknijcie w ten link i zobaczcie. Naprawdę warto – jak kiedyś mówiliśmy z Najsztubem.

Monica Lewinsky to ta dwudziestolatka, która będąc stażystką w Białym Domu, wdała się w romans z prezydentem Clintonem. Skutki tego romansu były horrendalne. Prezydent plątał się w zeznaniach i o mało nie został usunięty z urzędu. Szczęśliwie kadencja się skończyła.
On sam zresztą i tak nie mógł już kandydować. Ale afera z Monicą Lewinsky sprawiła, że wiceprezydent Al Gore – który był pewnie najinteligentniejszym, najbardziej dalekowzrocznym amerykańskim politykiem epoki i który wydawał się absolutnym pewniakiem – przegrał ze słabiutkim, chwilami groteskowym G.W. Bushem, który wierzył w gusła, interesował się głównie futbolem i miał bardzo mgliste pojęcie o świecie. Bush został prezydentem, bo Gore prowadził kampanię w cieniu afery Clinton-Lewinsky, prezydent nie mógł go skutecznie poprzeć, a demokraci nie mogli się skutecznie przeciwstawić oszustwom republikanów, gdyż ich kapitał moralny został zdewastowany.

Wraz z Bushem do władzy doszli oszołomieni neokonserwatyści, którzy wierzyli, że zaczęło się „amerykańskie stulecie” i USA osiągną, co zechcą, jeśli tylko zabiją Antychrysta, który zstąpił na ziemię. Bush zrujnował Amerykę, bezmyślnie deregulując banki i wydając trzy biliony dolarów na absurdalną wojnę w Iraku (polski bilion to amerykański trylion, czyli 1 i 12 zer), napędził globalny terroryzm kompletnie destabilizując świat arabski, przyspieszył globalne ocieplenie, hamując walkę z CO2 między innymi przez zablokowanie porozumienia z Kioto i wstrzymanie finansowania badań nad odnawialnymi źródłami energii.

Świat długo jeszcze będzie żył w cieniu szaleństw Busha, do których by nie doszło, gdyby nie romans Moniki Lewinsky i Billa Clintona. Zapewne od czasów Cezara i Kleopatry żaden romans nie miał tak wielkiego wpływu na dzieje ludzkości. Zapewne setki tysięcy ludzi uniknęłoby śmierci, Państwo Islamskie nigdy by nie powstało, tej wiosny bociany pewnie nie przyleciałyby dwa tygodnie wcześniej, a Putin siedziałby jak mysz pod miotłą, gdyby nie doszło do tego seksu stażystki z prezydentem.

Nawet Szekspir nigdy by nie przewidział, że intymny incydent może mieć aż takie polityczne skutki. Prawdę mówiąc Clinton i Lewinsky też nie mieli szansy tego przewidzieć. Bo nie rozumieli tego, co rozumieli tylko nieliczni intelektualiści w rodzaju Castellsa i Baumana, a wśród polityków chyba tylko Al Gore. Tego mianowicie, że w ciągu paru poprzednich lat świat zmienił się radykalnie, bo więzi i struktury hierarchiczne zastąpiła wszechogarniająca sieć.

Jednak nie sama sieć jest kluczem do tego, co stało się ze światem po najsłynniejszym seksie w Białym Domu. Kluczem jest fenomen sieciowej kultury, który wybuchł wtedy w sieci i błyskawicznie zaraził tradycyjne kanały masowej komunikacji – prasę, radio i telewizję. Lewinsky nazywa ten fenomen „kulturą upokarzania”. Koniecznie trzeba zobaczyć jej wykład, żeby dokładnie zrozumieć, o co chodzi w oparciu o obserwacje pochodzące – jak mówił Wańkowicz – „prosto od krowy”.

Ludzie zawsze działają powodowani najniższymi pobudkami. Na poziomie jednostek sieć wiele nie zmieniła. Obgadujemy się, poniżamy, podglądamy, wzajemnie zdradzamy swoje tajemnice, bawimy się cudzym kosztem i wystawiamy innych na pośmiewisko tłumów, od kiedy ludzka pamięć sięga. Wielką tradycją ludzkości było przez wieki obwożenie skazanych po miastach na dwukółce albo pędzenie ich ulicami w łachmanach i pod batogiem, by gawiedź miała radość, nim zobaczy trupa. A przede wszystkim – by każdy mógł na ofiarę splunąć i rzucić w nią kamieniem albo grubym słowem. Fakt, że tę odwieczną tradycję radosnego pastwienia się przez motłoch koduje Droga Krzyżowa, wskazuje, jak ważną rolę odgrywało takie zbiorowe przeżycie w kosmosie naszych przodków.

Tej zbiorowej radości w XX wieku postawiła tamę elitarna kontrola kultury masowej. Zwłaszcza po II wojnie elity pilnowały, by niskie instynkty nie przedostawały się do sfery publicznej. W prasie, radiu i telewizji pilnowano, by prywatność, intymność, godność nie były naruszane. Tabloidy pozwalały sobie na więcej niż inni, ale i one podlegały kontroli, więc nie na wszystko mogły sobie pozwolić. Na straży stały nie tylko sądy, ale też związki wydawców, dziennikarzy, reklamodawców. Szczęście trwało niespełna pół wieku. Pojawienie się sieci radykalnie zmieniło sytuację. Elita kontrolująca tradycyjne media straciła kontrolę nad masową komunikacją i zaczęła się dostosowywać do standardów narzucanych przez wyzwolony motłoch. Standardy wróciły do poziomu obowiązującego wcześniej przez dziesiątki stuleci. Ale z dość istotną modyfikacją. Bo elity straciły nie tylko krótko sprawowaną kontrolę nad ekspresją najniższych instynktów, ale też tradycyjnie zastrzeżony dla władzy wpływ na wybór ofiary i sposób, w jaki się ją publicznie maltretuje.

Przez wieki motłoch pastwił się nad osobami wskazanymi przez władzę. Teraz pastwi się, nad kim chce. I robi to, jak chce. Monika Lewinsky była pierwszą osobą, która tak boleśnie się o tym przekonała, kiedy do sieci, a potem do tradycyjnych mediów, trafiło np. 20 godzin zrobionych przez CIA nagrań jej intymnych rozmów telefonicznych. Wtedy był to szok. Nigdy wcześniej nikt nie został tak kompletnie na oczach całego świata odarty z prywatności, intymności, godności.
Lewinsky była zapewne pierwszą z bezliku osób, która na skutek upokorzenia przez kulturę sieci chciała odebrać sobie życie. Jej matka tak wtedy się o nią bała, że kazała jej brać prysznic przy otwartych drzwiach do łazienki. Słusznie. Później pod presją podobnych doświadczeń tysiące osób odebrało sobie życie.

To wtedy, z tygodnia na tydzień, wybuchła kultura maltretowania internetowego, która wkrótce miała się okazać zalążkiem kultury upokarzania żywiącej się nieustannym dręczeniem kolejnych, mniej czy bardziej przypadkowych ofiar. Od początku XXI w. człowiek sięgający po media otrzymuje coraz mniej informacji, a zamiast nich uzyskuje dostęp do rytuału wspólnego dręczenia i udział w sadystycznej wspólnocie maltretowania. Czytelnikom, słuchaczom i widzom coraz trudniej jest się dowiedzieć, co się dzisiaj dzieje, a coraz łatwiej – kogo dziś dręczymy.
Oczywiście nigdy nie chodzi o maltretowanie dla maltretowania. Zawsze jest jakiś pretekst. Domniemana wina, pozorna waga jakiejś informacji, jakiś wydumany błąd lub publiczny interes (w Polsce zwłaszcza hipotetyczne ryzyko szantażu). Nikt nie przyzna, że po prostu bawi go okrucieństwo, poniżanie innych, odzieranie ludzi z woali człowieczeństwa, deptanie skarbów intymności, odbieranie godności.

Po aferze Lewinsky poniżanie stało się najtańszą, najpopularniejszą i najpowszechniej integrującą społeczeństwa rozrywką wciąż dostarczaną wszelkimi kanałami masowej komunikacji. Miliardy widzów oglądają mordowanie Saddama Husajna i Osamy bin Ladena, prywatne nagie zdjęcia gwiazd, wykradane e-maile i SMS-y, nagrania z ukrytych mikrofonów i kamer, zapisy podsłuchów prowadzonych przez służby. Każdy może każdej ofierze lub dowolnie wybranej osobie dołożyć cierpienia kilkoma wrednymi słowami, które nie wymagają już żadnego uzasadnienia. Prawo niby to jeszcze jakoś ogranicza, niby są jeszcze werbalnie uznawane kulturowe normy, które to pozornie potępiają, ale to wszystko ma już małe znaczenie.
Bo wprawdzie bardzo nieliczni na tym zyskują miliony, ale bardzo liczni zyskują lepsze samopoczucie, rozładowując złość, gniew, agresję. A jeśli przychodzi nieszczęście, zawsze można po lacanowsku wzmocnić perwersyjną satysfakcję oprawców, pozwalając im na udział w zbiorowym oburzeniu wobec okrucieństwa maltretującego motłochu, który sami tworzą – klikając, czytając, oglądając.

Wiem, że kijem się rzeki nie zawróci. Ale słowami można. Monica Lewinsky zepsuła wprawdzie świat, ale też stała się pierwszą spektakularną ofiarą nowego zepsucia świata. Dzięki temu dokonała też ważnego odkrycia, którym podzieliła się ze słuchaczami wykładu. Odkryła wagę choćby jednostkowej empatii w oceanie niskich instynktów. Jeden empatyczny gest, jedno empatyczne słowo, jedna wspierająca, wyciągnięta do maltretowanego ręka może uratować życie. Nie chodzi o rozgrzeszenie, jeśli jest co rozgrzeszać. Nie chodzi o usprawiedliwienie, jeśli coś wymaga usprawiedliwienia. Chodzi o godność, a nie o niewinność.

Nawet kara pozbawienia wolności nie jest przecież karą pozbawienia godności. A przynajmniej być nie powinna. Tym bardziej więc nie powinna pozbawiać godności kara za bycie z jakiegoś powodu ciekawym dla motłochu, która na coraz więcej osób spada tylko po to, by dać uciechę gawiedzi. Drobny gest solidarności w opresji może taką sytuację dramatycznie odmienić. Na taki gest każdego z nas stać. Trzeba się go uczyć, bo ofiar przybywa, i to chyba się szybko nie zmieni.

This post appeared on the front page as a direct link to the original article with the above link .